خلاصه کتاب جایگاه میانجیگری در دادرسی کیفری ( نویسنده فرشید صوفی، سعید افراسیابی )

کتاب جایگاه میانجیگری در دادرسی کیفری اثر فرشید صوفی و سعید افراسیابی، یک راهنمای جامع و کاربردی برای شناخت میانجیگری در فرآیند عدالت کیفریه. این کتاب بهمون کمک می کنه تا بفهمیم میانجیگری چطور می تونه اختلافات رو دوستانه حل کنه، بار پرونده ها رو از دوش دادگاه ها برداره و به یه عدالت ترمیمی واقعی برسیم.

تا حالا شده به این فکر کنید که چرا بعضی از پرونده های قضایی سال ها طول می کشن و آخرش هم طرفین دعوا ناراضی می مونن؟ یا چرا بعد از کلی رفت وآمد و حکم دادگاه، باز هم حس و حال خوبی بین بزه دیده و بزه کار شکل نمی گیره؟ خب، اینجا دقیقاً جاییه که مفهوم «میانجیگری» وارد میدون میشه. میانجیگری، یه روش حل اختلافه که سال هاست تو دنیا و حتی تو سنت های قدیمی خودمون هم جا داشته و الان با شکل و شمایل جدیدش، داره جایگاه ویژه ای تو نظام عدالت کیفری پیدا می کنه.

این کتاب که اثر فرشید صوفی و سعید افراسیابیه، دقیقاً روی همین موضوع دست گذاشته و حسابی اون رو کالبدشکافی کرده. اگه دانشجو حقوق هستین، وکیلین، قاضی هستین یا حتی فقط به مباحث عدالت و صلح علاقه دارین، این کتاب می تونه براتون خیلی مفید باشه. هدف از این خلاصه هم اینه که بدون اینکه نیاز باشه کل کتاب رو زیر و رو کنید، یه دید کلی و عمیق از مباحث اصلی، استدلال ها و چالش هایی که تو این کتاب مطرح شده، به دست بیارین. بیاین با هم یه سفر کوتاه به دنیای میانجیگری کیفری داشته باشیم و ببینیم این کتاب چی برامون آورده.

میانجیگری کیفری و سازوکار دیرین حل منازعات

بخش اول کتاب، ما رو می بره به دل میانجیگری کیفری و نشونمون میده که این شیوه حل اختلاف، ریشه های خیلی قدیمی داره و اصلا چیز جدیدی نیست. این روش، مثل یه سازوکار قدیمی و باستانی می مونه که از سال های دور، توی جوامع مختلف برای حل و فصل دعواها استفاده می شده. حالا بیاین ببینیم این بخش از کتاب چی گفته.

تاریخچه و سیر تحول میانجیگری

اگه فکر می کنید میانجیگری یه پدیده مدرنه، سخت در اشتباهید! میانجیگری از دیرباز تو فرهنگ ها و سنت های مختلف وجود داشته. مثلاً توی قبایل قدیمی، بزرگان و ریش سفیدا نقش میانجی رو بازی می کردن و تلاش می کردن نزاع ها رو قبل از اینکه به خون و خونریزی برسه، حل و فصل کنن. حتی تو فقه اسلامی و سنت های دینی ما هم، مفهوم «اصلاح ذات البین» یا همون ایجاد صلح و آشتی بین مردم، خیلی پررنگه.

اما خب، با گذشت زمان و پیچیده تر شدن جوامع، دادرسی های رسمی و دادگاه ها جایگزین این روش های سنتی شدن. اما با این حال، نیاز به یه راه حل دوستانه و کم هزینه برای اختلافات، هیچ وقت از بین نرفت. توی دهه های اخیر، با زیاد شدن پرونده ها تو دادگستری و آگاهی بیشتر از مفهوم «عدالت ترمیمی»، میانجیگری دوباره جون گرفت و این بار به شکل رسمی تر وارد نظام های حقوقی مدرن و دادرسی کیفری شد. این کتاب به خوبی این سیر تحول رو برامون توضیح میده و نشون میده چطور این روش باستانی، دوباره خودش رو تو دنیای مدرن پیدا کرده.

فرآیند و مراحل میانجیگری

میانجیگری، یه فرآیند کاملاً مشخص و مرحله بندیه. فکر نکنید همین جوری هرکی از راه رسید می تونه بگه من میانجی ام و شروع کنه به حل و فصل دعوا. نه! این کار مراحل خودش رو داره که تو کتاب به تفصیل توضیح داده شده. بیاین یه نگاهی به این مراحل بندازیم:

• مرحله پیش از میانجیگری: تو این مرحله، اول از همه پرونده به میانجی ارجاع میشه. این ارجاع می تونه از طرف دادگاه یا حتی خود طرفین باشه. بعد از اون، رضایت دو طرف – یعنی هم بزه دیده و هم بزه کار – برای شرکت تو فرآیند میانجیگری خیلی مهمه. اگه یکی از طرفین راضی نباشه، میانجیگری بی فایده ست. انتخاب یه میانجی بی طرف و مورد اعتماد هم تو همین مرحله انجام میشه.
• مرحله میانجیگری و گفت وگو: اینجا دیگه قلب ماجرای میانجیگریه! میانجی نقش یه تسهیل کننده رو داره. اون نمی آد حکم صادر کنه یا نظر خودش رو تحمیل کنه؛ بلکه به طرفین کمک می کنه تا حرفاشون رو بزنن، همدیگه رو بفهمن و ریشه های اختلاف رو پیدا کنن. میانجی کاری می کنه که طرفین بتونن آزادانه با هم حرف بزنن و به یه توافق منطقی و مورد قبول هر دو طرف برسن. این توافق ممکنه شامل جبران خسارت، عذرخواهی یا هر چیز دیگه ای باشه که به ترمیم آسیب ها کمک کنه.
• مرحله پی گیری نتایج: وقتی توافق حاصل شد، این توافق معمولاً به صورت کتبی ثبت میشه. بعدش میانجی یا نهاد مسئول، پیگیری می کنه که آیا توافق اجرا شده یا نه. این پیگیری باعث میشه طرفین به توافقشون پایبند باشن و حس کنن که کارشون نیمه کاره نمونده.

اصول و مبانی میانجیگری

میانجیگری روی یه سری اصول محکم و اساسی بنا شده که اگه این اصول رعایت نشن، کل فرآیند زیر سؤال میره. کتاب خیلی خوب این مبانی رو توضیح داده و نشون داده چقدر این اصول مهم هستن.

• اختیاری بودن: اولین و مهم ترین اصل اینه که شرکت تو میانجیگری کاملاً اختیاریه. هیچ کس نمیتونه طرفین رو مجبور به شرکت تو این فرآیند کنه. اگه رضایت نباشه، نتیجه هم نمیتونه سازنده باشه.
• بی طرفی میانجی: میانجی باید کاملاً بی طرف باشه. یعنی نباید هیچ سوگیری به نفع یا ضرر یکی از طرفین داشته باشه. بی طرفی میانجی باعث میشه اعتماد طرفین به فرآیند حفظ بشه و بتونن راحت تر حرفاشون رو بزنن.
• محرمانه بودن: تمام حرف ها و اطلاعاتی که تو جلسات میانجیگری رد و بدل میشه، محرمانه هستن. میانجی حق نداره این اطلاعات رو فاش کنه. این محرمانگی باعث میشه طرفین احساس امنیت کنن و بدون ترس از عواقب، مسائلشون رو مطرح کنن.
• عدالت و انصاف: هدف نهایی میانجیگری رسیدن به یه توافق عادلانه و منصفانه ست. میانجی باید اطمینان حاصل کنه که توافق نهایی، حقوق هیچ کدوم از طرفین رو پایمال نمی کنه و به نفع هر دو طرفه.

اهداف میانجیگری کیفری

فکر می کنید میانجیگری فقط به درد رفع دعوا می خوره؟ اشتباه نکنید! میانجیگری کیفری اهداف بزرگ تری داره که فقط محدود به حل اختلاف نیست و به نوعی به عدالت ترمیمی کمک می کنه. تو این کتاب، این اهداف به صورت جزئی و دقیق بررسی شدن:

• در قبال بزه دیده: میانجیگری به بزه دیده کمک می کنه تا خسارت هاش جبران بشه. این جبران فقط مادی نیست، گاهی یه عذرخواهی ساده هم میتونه خیلی از آسیب های روحی رو ترمیم کنه. بزه دیده حس می کنه که صداش شنیده شده و حقوقش نادیده گرفته نشده، که این خودش به بازگرداندن حس امنیت کمک زیادی می کنه.
• در قبال بزه کار: میانجیگری، بزه کار رو وادار به مسئولیت پذیری می کنه. اون میفهمه که کارش چه تأثیری روی زندگی یه نفر دیگه داشته. این فرآیند میتونه به اصلاح و بازپروری بزه کار کمک کنه و حتی جلوی تکرار جرم رو بگیره. وقتی بزه کار مستقیماً با نتایج عملش مواجه میشه، احتمال اینکه دوباره مرتکب جرم بشه، کمتر میشه.
• در قبال جامعه محلی و نظام عدالت کیفری: یکی از اهداف مهم میانجیگری، کاهش بار محاکم قضائیه. وقتی اختلافات کوچیک تر یا حتی بعضی از جرائم، خارج از دادگاه و از طریق میانجیگری حل میشن، هم پرونده های دادگستری کمتر میشه و هم سرعت رسیدگی به پرونده های بزرگ تر و مهم تر بالا میره. این کار به ارتقای صلح اجتماعی کمک می کنه و باعث میشه اختلافات سریع تر و دوستانه تر حل بشن و آرامش بیشتری تو جامعه حکم فرما بشه.

چالش های پیش روی میانجیگری

خب، مثل هر سیستم دیگه ای، میانجیگری هم بی عیب و نقص نیست و با چالش هایی روبروه. کتاب به این چالش ها هم پرداخته و نشون داده که چی میتونه جلوی موفقیت کامل میانجیگری رو بگیره:

1. مقاومت بازیگران رسمی: بعضی از قضات، وکلا یا حتی ضابطین قضایی، ممکنه با میانجیگری آشنا نباشن یا بهش اعتقادی نداشته باشن. این مقاومت میتونه جلوی ارجاع پرونده ها به میانجیگری رو بگیره یا حتی باعث بشه به نتایجش بی توجهی بشه.
2. آسیب ناشی از اختیاری بودن پذیرش: با اینکه اختیاری بودن یه اصل مهمه، اما گاهی همین اختیاری بودن باعث میشه طرفین تن به میانجیگری ندن یا وسط کار پشیمون بشن، و این میتونه فرآیند رو بی نتیجه بذاره.
3. فقدان تجربه و تخصص کافی در مجریان میانجیگری: میانجیگری یه مهارت خاصه و نیاز به آموزش و تجربه داره. اگه میانجی ها آموزش کافی ندیده باشن یا تخصص لازم رو نداشته باشن، نمیتونن به خوبی نقش خودشون رو ایفا کنن و ممکنه به جای حل مشکل، بهش اضافه کنن.
4. عدم رویه واحد و اختلاف نظر در روش ها: تو کشورهای مختلف و حتی تو یه کشور، ممکنه روش های میانجیگری فرق داشته باشه. این عدم هماهنگی میتونه باعث سردرگمی بشه و اثربخشی میانجیگری رو کم کنه.
5. خطر استفاده ابزاری از بزه دیده: متأسفانه گاهی اوقات ممکنه بزه کار یا وکیلش، از میانجیگری به عنوان یه ابزار برای فرار از مجازات یا کاهش اون استفاده کنن و بزه دیده رو تحت فشار بذارن. این موضوع میتونه به بزه دیده آسیب بیشتری وارد کنه و حس بی عدالتی رو توش تقویت کنه.

میانجیگری در دعاوی کیفری از منظر حقوقی و فقهی

بخش دوم کتاب، وارد بحث تخصصی تر میشه و نگاهی عمیق تر به میانجیگری در دعاوی کیفری از جنبه های حقوقی و فقهی می اندازه. اینجا دیگه فقط درباره کلیات حرف نمی زنیم، بلکه می ریم سراغ مفاهیم مهمی مثل داوری و شفاعت و می بینیم که این ها چه ارتباطی با میانجیگری دارن و چقدر شبیه یا متفاوت باهاش هستن.

داوری یا حکمیت

داوری (که بهش حکمیت هم میگن) یه روش حل اختلافه که توش طرفین دعوا توافق می کنن به جای دادگاه، یه نفر ثالث رو به عنوان داور انتخاب کنن تا اون درباره مشکلشون تصمیم بگیره. این تصمیم داور، برخلاف نظر میانجی، برای طرفین الزام آوره و باید ازش پیروی کنن. تو این بخش از کتاب، به مفاهیم زیر پرداخته شده:

1. مشروعیت داوری: یعنی از نظر شرعی و قانونی، داوری چقدر معتبره و میشه بهش استناد کرد. تو فقه و حقوق ما، داوری یه جایگاه خاصی داره و کاملاً مورد قبوله.
2. شرایط انتخاب: برای اینکه یه نفر بتونه داور باشه، باید یه سری شرایط رو داشته باشه؛ مثلاً اهلیت داشته باشه، بی طرف باشه و تخصص لازم رو برای حل اون دعوا داشته باشه. این شرایط برای اطمینان از عدالت تصمیم داوره.
3. قلمرو صلاحیت قاضی تحکیم: قاضی تحکیم همون داوره. صلاحیتش هم یعنی اینکه تا کجا میتونه تو یه پرونده دخالت کنه و چه جور مسائلی رو میتونه حل و فصل کنه. کتاب توضیح میده که صلاحیت داور معمولاً محدود به همون چیزیه که طرفین دعوا با هم توافق کردن. تفاوتش با میانجیگری هم اینه که داور حکم صادر می کنه، اما میانجی فقط راه رو برای توافق هموار می کنه.

وساطت (شفاعت)

وساطت یا شفاعت، یه مفهوم دیگه تو فقه اسلامیه که شباهت هایی با میانجیگری داره، اما فرق هایی هم هست. شفاعت یعنی پادرمیانی کردن برای کسی، معمولاً برای بخشش یا تخفیف مجازاتش. کتاب این موضوع رو از دو جنبه مهم بررسی می کنه:

1. شفاعت در تعزیرات: تعزیرات اون دسته از مجازات ها هستن که میزانش تو شرع مشخص نشده و قاضی میتونه بر اساس صلاح دید خودش تعیین کنه. تو این موارد، شفاعت ممکنه باعث تخفیف یا حتی بخشش مجازات بشه.
2. شفاعت در حدود: حدود، مجازات هایی هستن که تو شرع کاملاً مشخص و تعیین شدن و قاضی حق نداره اونا رو کم و زیاد کنه. تو این موارد، شفاعت معمولاً جایی نداره، مگر در شرایط خاص و قبل از اینکه جرم به اطلاع حاکم برسه.
3. شفاعت رسمی و غیررسمی: کتاب به تفاوت بین شفاعت هایی که توسط افراد عادی انجام میشه و شفاعت های رسمی (که از طریق مراجع قانونی یا شخصیت های دارای نفوذ انجام میشه) هم اشاره می کنه و ارتباطشون رو با میانجیگری بررسی می کنه.

نقش میانجیگری در فصل دعاوی و پاسخ دهی به نقض هنجارها در متون فقه اسلامی

بخش سوم کتاب، می برتمون به یه سفر عمیق تر به دل فقه اسلامی و نشون میده که چقدر مفهوم میانجیگری و حل اختلاف کیفری ریشه در آموزه های دینی ما داره. اینجا دیگه فقط حرف از قانون نیست، بلکه به سنت و فقه و حتی قرآن هم نگاه می کنیم.

میانجیگری بین طرفین دعوی در فقه

از منظر فقه اسلامی، حل و فصل اختلافات و ایجاد صلح بین مردم، اهمیت خیلی زیادی داره و حتی از بعضی عبادات هم بالاتر شمرده شده. این کتاب به سه جنبه مهم از میانجیگری بین طرفین دعوی در فقه اشاره می کنه:

اصلاح ذات البین

این اصطلاح قرآنی و فقهی، یعنی اصلاح کردن رابطه بین افراد و اهمیتش تو اسلام خیلی زیاده. پیامبر اسلام و امامان معصوم هم همیشه به صلح و آشتی بین مردم تأکید می کردند. این مفهوم، پایه و اساس میانجیگری در فقه اسلامی رو تشکیل میده و نشون میده که هدف، فقط مجازات کردن نیست، بلکه از بین بردن کدورت ها و بازگرداندن آرامش به جامعه ست.

میانجیگری قاضی بین اصحاب دعوی

حتی خود قاضی هم در فقه اسلامی، نقش میانجی رو ایفا می کرده. یعنی قاضی فقط برای صدور حکم ننشسته بود، بلکه وظیفه داشت طرفین رو به صلح و سازش دعوت کنه و تلاش کنه تا اختلافاتشون رو بدون نیاز به حکم قطعی دادگاه حل کنن. این نشون میده که حل و فصل دوستانه، حتی برای قاضی هم یه اولویت بوده.

حکمیت (داوری)

همونطور که تو بخش قبلی هم گفتیم، حکمیت یا داوری هم یه روش حل اختلافه که تو فقه اسلامی جایگاه ویژه ای داره. اینجا کتاب دوباره روی مفهوم داوری از منظر فقهی تأکید می کنه و نشون میده که چطور میشه با انتخاب یه داور مورد قبول طرفین، به یه نتیجه عادلانه و الزام آور رسید.

میانجیگری نزد حاکم به نفع مجرم

این قسمت از کتاب، یکی از بخش های جذاب و فکریشه که به شفاعت از مجرم می پردازه. اینجا بحث اینه که آیا میشه برای کسی که مرتکب جرم شده، پادرمیانی کرد تا مجازاتش تخفیف پیدا کنه یا بخشیده بشه؟ کتاب این موضوع رو هم از منظر سنت (سیره پیامبر و ائمه)، هم از فقه عامه (اهل سنت) و هم از فقه امامیه (شیعه) بررسی می کنه و بعدش به قانون می پردازه.

شفاعت، هم فوایدی داره و هم مضراتی. مثلاً میتونه باعث بازگشت مجرم به جامعه بشه و از زندانی شدن بی مورد جلوگیری کنه. اما خب، اگه شفاعت بی ضابطه و بدون شرایط باشه، ممکنه باعث بی عدالتی و رواج جرم بشه. کتاب به خوبی این ابعاد رو تحلیل می کنه و به ما نشون میده که:

1. فواید و مضار شفاعت: توضیح میده که شفاعت کجا میتونه خوب باشه و کجا خطرناکه.
2. شرایط شفاعت: این بخش خیلی مهمه. شفاعت برای هر جرمی و برای هر کسی مجاز نیست. کتاب توضیح میده که چه جرائمی قابل شفاعت هستن (موارد جواز و قبول شفاعت) و خود شخص شفاعت شونده (مشفوع له) و شفاعت کننده (شفیع) باید چه شرایطی داشته باشن. مثلاً معمولاً شفاعت برای جرائم حدی بعد از رسیدن به حاکم پذیرفته نیست.
3. جایگاه در قوانین: تو قوانین حقوقی ما هم، مفاهیمی مثل تخفیف مجازات، تعلیق و تعویق صدور حکم وجود داره که میشه اونا رو شبیه به همون کارکرد شفاعت دونست. کتاب به بررسی قوانین مرتبط با شفاعت و تخفیف مجازات می پردازه و نشون میده که چطور این مفاهیم فقهی، تو قانون امروز ما هم جا پیدا کردن.

میانجیگری فقط یه راه حل برای دعوا نیست، بلکه یه فلسفه زندگی برای صلح و آشتیه که ریشه هاش تا عمق سنت های دیرینه ما پیش میره.

دردسرهای میانجیگری و چشم انداز آینده

خب، تا اینجا خیلی از خوبی ها و فواید میانجیگری گفتیم، اما نویسنده ها بی انصافی نکردن و تو بخش چهارم کتاب، حسابی وارد چالش ها و دردسرهای میانجیگری شدن. این بخش یه جورایی یه نگاه نقادانه به وضع موجوده و دنبال اینه که ببینه آیا میانجیگری واقعاً کار می کنه یا نه، و آینده اش چطور خواهد بود.

آیا میانجیگری در جامعه امروز کارکرد خود را از دست داده است؟

این یه سؤال جدیه که کتاب بهش پرداخته. ممکنه بعضیا بگن تو جامعه پیچیده و پر از قواعد و قوانین امروز، میانجیگری که یه روش دوستانه ست، دیگه کاربرد نداره و کارایی اش رو از دست داده. مثلاً وقتی همه چیز قانونی و بوروکراتیک میشه، دیگه جایی برای صحبت های دوستانه و نشست و برخاست برای حل اختلاف نمی مونه.

کتاب اینجا میاد و دیدگاه های منتقدین رو بررسی می کنه و نقاط ضعف میانجیگری رو تو بستر جامعه کنونی نشون میده. مثلاً بحث اینه که آیا میشه همه نوع جرمی رو میانجیگری کرد؟ یا اینکه آیا بزه دیده همیشه تمایلی به روبرو شدن با بزه کار داره؟ این ها مسائلی هستن که کار میانجیگری رو سخت می کنن و ممکنه تو بعضی موارد، میانجیگری بی اثر بشه. البته باید گفت که این به معنی کنار گذاشتن میانجیگری نیست، بلکه به معنی اینه که باید با چشم باز بهش نگاه کرد و چالش هاش رو شناخت.

آیا نمی توان جایگزینی برای نقش میانجی پیدا کرد؟

اگه میانجیگری تو بعضی موارد با مشکل روبروست، آیا میشه کلاً بیخیالش شد و یه راه دیگه پیدا کرد؟ این بخش از کتاب به بررسی رویکردهای نوین و جایگزین های احتمالی یا حتی روش های تکمیلی برای میانجیگری می پردازه. مثلاً شاید بشه از تکنولوژی های جدید برای تسهیل ارتباطات استفاده کرد، یا مدلی از میانجیگری رو طراحی کرد که کمتر به حضور مستقیم طرفین نیاز داشته باشه. یا حتی شاید نقش روانشناسان و مددکاران اجتماعی رو پررنگ تر کنیم تا از لحاظ روحی و روانی، هم بزه دیده و هم بزه کار رو آماده میانجیگری کنن.

راه حل میانجیگری در موارد خانوادگی

دعاوی خانوادگی، همیشه پیچیدگی های خاص خودشون رو دارن. اینجا دیگه پای احساسات، عواطف و روابط عمیق انسانی وسطه. خیلی از اختلافات خانوادگی رو نمیشه فقط با قانون و دادگاه حل کرد، چون ممکنه به روابط ضربه جبران ناپذیری بزنه. کتاب به صورت تخصصی به میانجیگری در موارد خانوادگی می پردازه.

چالش های میانجیگری تو این دعاوی چیه؟ مثلاً اینکه طرفین ممکنه سال ها با هم زندگی کردن و حرف های نگفته زیادی دارن که تو دادگاه نمیشه بهشون پرداخت. یا اینکه پای فرزندان وسطه و تصمیم گیری ها باید با در نظر گرفتن آینده اونا باشه. کتاب راهکارهایی رو برای میانجیگری موفق تو این زمینه ارائه میده و نشون میده که چطور یه میانجی میتونه به خانواده ها کمک کنه تا با حداقل آسیب، به یه توافق برسن و حتی بعد از جدایی هم، روابط دوستانه ای برای تربیت فرزندان داشته باشن.

ارتباط با قانون پیشگیری از وقوع جرم

یکی از بحث های مهم تو حوزه حقوق، قانون پیشگیری از وقوع جرم و میانجیگری هست. این بخش از کتاب به خوبی توضیح میده که میانجیگری چطور با اهداف این قانون هم خوانی داره و میتونه به کاهش جرم تو جامعه کمک کنه. وقتی یه بزه کار مسئولیت کارش رو به عهده می گیره، با بزه دیده روبرو میشه و خسارت رو جبران می کنه، احتمال اینکه دوباره مرتکب جرم بشه کمتر میشه. این یعنی میانجیگری نه تنها اختلافات رو حل می کنه، بلکه به نوعی خودش یه ابزار پیشگیرانه برای جلوگیری از جرم و بازگشت مجرم به چرخه جرمه. کتاب با تحلیل این ارتباط، نشون میده که میانجیگری میتونه یه بازوی قوی برای اجرای اهداف قانون پیشگیری از وقوع جرم باشه و به جامعه ای امن تر و با آرامش بیشتر کمک کنه.

نتیجه گیری

خب، به پایان سفرمون تو دنیای خلاصه کتاب جایگاه میانجیگری در دادرسی کیفری اثر فرشید صوفی و سعید افراسیابی رسیدیم. این کتاب، واقعاً یه گنجینه ارزشمنده برای هر کسی که میخواد میانجیگری کیفری رو از صفر تا صد بشناسه. از ریشه های تاریخی و فقهی این مفهوم تا چالش ها و چشم اندازهای آینده اش، همه و همه با جزئیات و دقت زیادی بررسی شدن.

در واقع، این کتاب فقط یه راهنما برای حل دعوا نیست؛ بلکه یه دید عمیق تر بهمون میده که چطور میشه با استفاده از گفت وگو، درک متقابل و مسئولیت پذیری، به جای مجازات صرف، به یه عدالت ترمیمی واقعی رسید. اهمیتی که نویسنده ها به ابعاد مختلف میانجیگری – چه برای بزه دیده، چه برای بزه کار و چه برای خود جامعه – دادن، واقعاً ستودنیه.

این اثر، بهمون نشون میده که میانجیگری فقط یه روش فرعی برای حل اختلاف نیست، بلکه میتونه یه ستون اصلی تو نظام عدالت کیفری باشه که هم بار دادگاه ها رو کم می کنه و هم به صلح و آرامش اجتماعی کمک شایانی می کنه. اگر می خواید با تمام ابعاد و ظرایف میانجیگری در حقوق ایران آشنا بشید، یا به عنوان یه متخصص حقوقی، دنبال روش های نوین حل اختلاف کیفری هستید، خوندن کامل این کتاب رو حسابی بهتون پیشنهاد می کنم. این خلاصه فقط یه پنجره کوچیک بود رو به دنیای بزرگی که نویسنده ها برامون باز کردن.

میانجیگری، نه تنها بار دادگستری را کاهش می دهد، بلکه راهی برای ترمیم زخم های اجتماعی و بازگشت آرامش به جامعه است.