تصویب قانون جدید مهریه در مجلس

اغلب شنیدیم که قانون جدید مهریه تصویب شده، سقف ضمانت اجرای کیفری به 14 سکه رسیده، مهریه کلاً عندالاستطاعه شده یا حتی حبس برای نپرداختن مهریه برداشته شده. این همه شایعه و خبر ضد و نقیض، آدم را گیج می کند، نه؟ بگذارید خیالتان را راحت کنم: طرح کاهش سقف ضمانت اجرای کیفری مهریه به ۱۴ سکه، تغییر ماهیت مهریه از عندالمطالبه به عندالاستطاعه و حذف حبس برای عدم پرداخت مهریه، هنوز به تصویب نهایی مجلس شورای اسلامی نرسیده و ابلاغ نشده است. در واقع، قانون ۱۱۰ سکه همچنان به قوت خود باقی است و لازم الاجراست.

مهریه همیشه یکی از مهم ترین بحث ها توی زندگی زناشویی بوده و هست، مخصوصاً این روزها که اوضاع اقتصادی حسابی بالا و پایین می رود و مسائل حقوقی هم پیچیده تر شده اند. از وقتی زمزمه هایی درباره تصویب قانون جدید مهریه در مجلس و تغییراتی مثل محدود شدن مهریه به ۱۴ سکه یا حذف حبس برای نپرداختن آن به گوش رسید، خیلی ها نگران شدند. بعضی ها فکر می کنند این تغییرات به ضرر خانم هاست و حقوق شان تضعیف می شود، بعضی دیگر هم فکر می کنند جلوی سوءاستفاده ها را می گیرد و به نفع آقایان است. خلاصه سردرگمی زیادی ایجاد شده و خیلی ها نمی دانند واقعاً چه خبر است و قانون الان چی می گوید. هدف این مقاله این است که یک بار برای همیشه این ابهامات را برطرف کنیم و با هم ببینیم وضعیت دقیق قانونی مهریه در ایران چطور است.

آیا قانون جدید مهریه در مجلس تصویب شده است؟ پاسخ صریح و شفاف

اول از همه، بگذارید تکلیف یک چیز را روشن کنیم: برخلاف آنچه شاید در شبکه های اجتماعی یا حتی برخی رسانه ها شنیده باشید، طرح های مربوط به کاهش سقف ضمانت اجرای کیفری مهریه به ۱۴ سکه، یا تغییر مهریه از عندالمطالبه به عندالاستطاعه، تا به این لحظه به قانون نهایی تبدیل نشده اند. این یعنی هیچ «قانون جدید مهریه»ای که این تغییرات اساسی را ایجاد کند، از سوی مجلس تصویب و ابلاغ نشده است که بخواهد اجرایی شود.

تفاوت طرح و قانون ابلاغ شده

شاید بپرسید پس این همه بحث و خبر از کجا می آید؟ داستان از این قرار است که تصویب یک قانون در مجلس، یک فرآیند چند مرحله ای دارد و تا همه این مراحل طی نشود، آن طرح به «قانون لازم الاجرا» تبدیل نمی شود. اجازه بدهید این مراحل را برایتان توضیح دهم:

1. ارائه طرح: اول یک طرح توسط نمایندگان مجلس ارائه می شود.
2. تصویب کلیات در کمیسیون: این طرح در کمیسیون های تخصصی (مثلاً کمیسیون قضایی و حقوقی) بررسی شده و کلیات آن ممکن است تصویب شود. همین مرحله است که گاهی اوقات به اشتباه به عنوان «تصویب قانون جدید» برداشت می شود.
3. تصویب در صحن علنی: بعد از کمیسیون، طرح به صحن اصلی مجلس می آید و نمایندگان به جزئیات و کلیات آن رأی می دهند.
4. تایید شورای نگهبان: حتی اگر طرح در مجلس تصویب شود، باید به تأیید شورای نگهبان برسد. شورای نگهبان از نظر شرعی و قانونی، طرح را بررسی می کند. اگر ایرادی باشد، برای اصلاح به مجلس برمی گرداند.
5. ابلاغ: بعد از تأیید شورای نگهبان، قانون برای اجرا به دولت و سایر مراجع ذی ربط ابلاغ می شود. تازه از این مرحله است که قانون به صورت رسمی لازم الاجرا می شود.

پس، اگر شنیدید کلیات طرحی تصویب شده، به این معنی نیست که قانون جدیدی تصویب شده است. این فقط یک مرحله از یک فرآیند طولانی است. اخبار موجود بیشتر بر اساس صحبت ها و پیشنهادات در مراحل اولیه طرح ها هستند.

قانون حاکم فعلی: ماده ۲۲ قانون حمایت خانواده (قانون ۱۱۰ سکه)

با توجه به توضیحات بالا، مهم است بدانیم که در حال حاضر، قانونی که برای مهریه لازم الاجراست، همان ماده ۲۲ قانون حمایت خانواده است. بر اساس این ماده، اگر مهریه تا ۱۱۰ سکه تمام بهار آزادی یا معادل آن باشد، وصول آن مشمول مقررات مربوط به اجرای محکومیت های مالی است؛ یعنی مرد برای عدم پرداخت آن می تواند بازداشت شود. اما اگر مهریه بیشتر از این میزان باشد، برای مازاد بر ۱۱۰ سکه، فقط توانایی مالی مرد ملاک پرداخت است و دیگر بحث حبس مطرح نیست. پس تا اطلاع ثانوی، قانون ۱۱۰ سکه تمام و کمال معتبر است و زوجین باید طبق آن عمل کنند.

جزئیات طرح کاهش سقف ضمانت اجرای کیفری مهریه به ۱۴ سکه

حالا که فهمیدیم قانون جدیدی در کار نیست، بیایید کمی درباره جزئیات طرحی صحبت کنیم که هدفش کاهش سقف ضمانت اجرای کیفری مهریه به ۱۴ سکه است. این طرح، اگرچه هنوز به قانون تبدیل نشده، اما حرف و حدیث های زیادی درباره اش هست و خوب است بدانیم منظور از آن چیست.

ماهیت طرح: کاهش سقف ضمانت اجرای کیفری، نه اصل مهریه!

نکته خیلی مهمی که باید بدانید این است که این طرح (اگر روزی تصویب شود)، به معنی کم کردن اصل مهریه نیست! یعنی اگر مهریه زنی ۳۰۰ سکه باشد، همچنان ۳۰۰ سکه است و مرد به زن بدهکار است. اما این طرح مربوط به «سقف ضمانت اجرای کیفری» است. یعنی چی؟ یعنی برای مهریه های تا سقف ۱۴ سکه، امکان اعمال مجازات حبس یا همان زندانی کردن مرد برای نپرداختن مهریه وجود دارد. اگر مهریه بیشتر از ۱۴ سکه باشد، مثلاً ۲۰ سکه یا ۱۰۰ سکه، مرد همچنان مدیون تمام مهریه است، ولی برای آن بخشی که از ۱۴ سکه بیشتر است، دیگر نمی توان مرد را به زندان انداخت. در این حالت، زن باید ثابت کند که مرد تمکن مالی دارد تا بتواند مهریه مازاد بر ۱۴ سکه را از او بگیرد. یعنی مطالبه صرفاً از طریق حقوقی و با اثبات توانایی مالی مرد انجام خواهد شد.

اهداف پیشنهادی طرح

خب، اصلاً چرا چنین طرحی پیشنهاد شده؟ معمولاً اهداف مختلفی برای این طرح عنوان می شود:

• کاهش جمعیت زندانیان مهریه: یکی از دلایل اصلی، کم کردن تعداد مردانی است که به خاطر نپرداختن مهریه در زندان هستند. این موضوع هم هزینه های زیادی برای دولت دارد و هم اثرات اجتماعی و خانوادگی منفی زیادی به دنبال دارد.
• تعدیل مهریه های نامتعارف: با این طرح، ممکن است انگیزه ی تعیین مهریه های بسیار سنگین و غیرمنطقی کم شود، چون می دانند که ضمانت اجرای کیفری فقط تا سقف محدودی وجود دارد.
• کاهش بار سیستم قضایی: دعواهای مربوط به مهریه حجم زیادی از پرونده های دادگاه ها را تشکیل می دهد. کاهش ضمانت اجرای کیفری ممکن است کمی از این بار کم کند.

انتقادات و نگرانی ها

البته که این طرح هم مثل هر طرح دیگری، موافقان و مخالفان خودش را دارد. منتقدان این طرح نگرانند که:

• تضعیف حقوق زنان: مهم ترین نگرانی این است که این طرح باعث تضعیف حقوق مالی زنان شود و اهرم فشار برای وصول مهریه را از آن ها بگیرد. مهریه در فرهنگ ما یک پشتوانه برای زن محسوب می شود و اگر وصول آن دشوار شود، ممکن است زنان در زندگی مشترک آسیب پذیرتر شوند.
• افزایش طلاق: برخی معتقدند که این موضوع می تواند به افزایش آمار طلاق و تضعیف بنیان خانواده منجر شود.

«این طرح، اگرچه با نیت کاهش زندانیان مهریه و تعدیل مهریه های نامتعارف ارائه شده، اما نگرانی های جدی را درباره تضعیف حقوق مالی زنان و پیامدهای اجتماعی آن به دنبال دارد.»

در هر صورت، همانطور که گفتیم، این ها هنوز در حد یک طرح است و تا زمانی که به صورت رسمی به قانون تبدیل و ابلاغ نشود، هیچ تغییری در رویه های فعلی ایجاد نخواهد شد.

تغییر مهریه از عندالمطالبه به عندالاستطاعه و حذف مجازات حبس

علاوه بر طرح ۱۴ سکه، شایعات دیگری هم درباره تغییر کلی مهریه از عندالمطالبه به عندالاستطاعه و حذف کامل مجازات حبس برای عدم پرداخت مهریه به گوش می رسد. بیایید این موضوعات را هم بررسی کنیم.

تحلیل شایعات و اخبار: آیا مهریه کلاً عندالاستطاعه شده؟

باز هم باید تأکید کنم که خیر، مهریه به طور کلی و تمام و کمال از حالت عندالمطالبه به عندالاستطاعه تبدیل نشده و مجازات حبس هم برای عدم پرداخت مهریه (تا سقف ۱۱۰ سکه) حذف نگردیده است. این خبرها هم بیشتر از طرح ها و پیشنهاداتی نشأت می گیرند که هنوز در حد بحث و بررسی هستند و به تصویب نهایی نرسیده اند.

تفاوت حقوقی عندالمطالبه و عندالاستطاعه

برای اینکه عمق این بحث را بهتر درک کنیم، خوب است بدانیم تفاوت این دو مفهوم حقوقی چیست:

1. مهریه عندالمطالبه:
   • در این حالت، زن هر زمان که بخواهد (حتی بلافاصله بعد از عقد) می تواند مهریه خود را از همسرش مطالبه کند.
   • مرد موظف است مهریه را بپردازد و برای مطالبه آن تا سقف ۱۱۰ سکه، نیازی به اثبات توانایی مالی مرد نیست. فرض بر این است که مرد توانایی پرداخت دارد.
   • در صورت عدم پرداخت تا سقف ۱۱۰ سکه، امکان بازداشت و حبس مرد وجود دارد (البته اگر اعسار او ثابت نشود).
2. مهریه عندالاستطاعه:
   • در این حالت، مطالبه و دریافت مهریه منوط به این است که زن ثابت کند مرد توانایی مالی برای پرداخت مهریه را دارد.
   • یعنی بار اثبات بر دوش زن است. زن باید مدارک و شواهدی ارائه دهد که نشان دهد شوهرش مال و اموالی دارد که می تواند از طریق آن ها مهریه را پرداخت کند.
   • معمولاً در این نوع مهریه، مجازات حبس برای عدم پرداخت مهریه وجود ندارد، چون فرض بر این است که مرد در ابتدا توانایی مالی نداشته است.

پس، اگر مهریه شما در عقدنامه تان «عندالمطالبه» ثبت شده، نگران نباشید، چون تا زمانی که قانون جدیدی تصویب و ابلاغ نشده، همین وضعیت پابرجا است و شما نیازی به اثبات توانایی مالی همسرتان برای مطالبه مهریه (تا ۱۱۰ سکه) ندارید.

وضعیت فعلی حبس مهریه

در حال حاضر، برای مهریه های تا سقف ۱۱۰ سکه، اگر مرد مهریه را نپردازد و نتواند اعسار (ناتوانی مالی) خود را در دادگاه اثبات کند، امکان بازداشت و حبس او وجود دارد. البته این حبس، صرفاً برای بدهی مهریه است و با پرداخت بدهی یا اثبات اعسار، مرد آزاد می شود. روند اثبات اعسار هم اینطور است که مرد باید لیست دارایی ها و درآمدهای خود را به دادگاه ارائه دهد و معمولاً دو نفر شاهد هم این موضوع را تأیید کنند. دادگاه بر اساس این شواهد و تحقیقات، حکم به اعسار و تقسیط مهریه می دهد.

پیشنهاد جایگزینی حبس: پابند الکترونیکی و سایر مجازات ها

یکی از پیشنهاداتی که در طرح های اصلاحی مطرح شده، جایگزینی حبس برای عدم پرداخت مهریه با مجازات های دیگری مثل پابند الکترونیکی است. ایده این است که به جای زندانی کردن مرد، او با پابند الکترونیکی در محدوده مشخصی تحت نظارت قرار گیرد. این کار می تواند به مرد فرصت دهد تا به زندگی و کار خود ادامه دهد و از طرفی، همسرش هم بتواند مهریه را به صورت اقساطی دریافت کند. البته این هم فعلاً در حد پیشنهاد است و هنوز به قانون تبدیل نشده است.

پیوند زدن مهریه به تمکین (وظایف زناشویی) – بررسی ادعاها

یکی دیگر از شایعاتی که در این مدت به گوش می رسد، این است که قانون جدید مهریه را مستقیماً به تمکین زن (یعنی انجام وظایف زناشویی) پیوند زده است. بیایید ببینیم این ادعا چقدر واقعیت دارد.

قانون فعلی: مهریه حق مستقل زن است

باید صراحتاً بگویم که در قانون فعلی ایران، مهریه یک حق مستقل برای زن است و ارتباط مستقیم و مشروطی با تمکین زن از شوهرش ندارد. یعنی زن، فارغ از اینکه تمکین کرده یا نه، حق مطالبه مهریه خود را دارد. تنها استثنای این قاعده، مسئله نفقه است. یعنی اگر زن بدون دلیل موجه از تمکین خودداری کند (ناشزه باشد)، حق دریافت نفقه از شوهرش را از دست می دهد، اما مهریه سر جای خودش باقی است و می تواند آن را مطالبه کند.

تحلیل ادعاها: دریافت اولین قسط مهریه، زن را ملزم به انجام تمامی وظایف زناشویی می کند

شایعاتی شنیده می شود که بر اساس آن ها، اگر زنی اولین قسط مهریه خود را دریافت کند، خود به خود ملزم به انجام تمامی وظایف زناشویی می شود و در صورت عدم تمکین، نفقه ای به او تعلق نمی گیرد. این ادعا در قانون فعلی هیچ مبنای حقوقی ندارد و نادرست است. همانطور که گفتم، مهریه و تمکین دو مسئله جداگانه هستند. درست است که در برخی موارد، دادگاه ها تلاش می کنند تا با تشویق زوجین به ادامه زندگی، آن ها را به سمت تمکین و سازش هدایت کنند، اما دریافت قسط مهریه به هیچ وجه به معنای سلب حق عدم تمکین و از بین رفتن نفقه نیست، مگر اینکه زن خودش و بدون دلیل موجه از تمکین خودداری کند.

شاید این تصور از این ایده نشأت گرفته باشد که بعد از دریافت بخشی از مهریه و در صورت اصرار زن به جدایی، دادگاه ممکن است شرایط را برای زن سخت تر کند. اما این ها تصمیمات موردی دادگاه است و نه یک قاعده قانونی کلی که در همه موارد لازم الاجرا باشد.

تاثیر عدم تمکین بر حقوق زن

همانطور که قبلاً اشاره شد، در قانون فعلی، عدم تمکین زن (در صورتی که بدون دلیل موجه باشد) عمدتاً بر حق نفقه او تاثیر می گذارد و نه مستقیماً بر مهریه. به این معنا که اگر زنی ناشزه شناخته شود، شوهرش دیگر الزامی به پرداخت نفقه او نخواهد داشت. اما مهریه، همچنان یک دین بر گردن مرد است و زن می تواند آن را از طریق قانونی مطالبه کند، مگر اینکه در شروط ضمن عقد توافق دیگری شده باشد.

به طور خلاصه، این شایعات هم مثل بقیه، پایه و اساس قانونی محکمی در قوانین فعلی ما ندارند. هرگونه تغییر در این زمینه نیاز به تصویب و ابلاغ یک قانون رسمی دارد که تا به امروز صورت نگرفته است.

قانون مهریه ۱۱۰ سکه – آنچه اکنون لازم الاجراست

تا اینجا متوجه شدیم که خیلی از تغییراتی که در مورد مهریه شنیدیم، هنوز به قانون تبدیل نشده اند. پس الان واقعاً چه قانونی حاکم است؟ پاسخ همان قانون ۱۱۰ سکه است که در ماده ۲۲ قانون حمایت از خانواده گنجانده شده و سال هاست که ملاک عمل دادگاه هاست. بیایید ببینیم این قانون دقیقاً چه می گوید و چطور می توان مهریه را بر اساس آن مطالبه کرد.

شرح کامل ماده ۲۲ قانون حمایت از خانواده

ماده ۲۲ قانون حمایت از خانواده به صراحت می گوید: «هرگاه مهریه در زمان وقوع عقد تا یکصد و ده سکه تمام بهار آزادی یا معادل آن باشد، وصول آن مشمول مقررات ماده (۲) قانون اجرای محکومیت های مالی است. چنانچه مهریه، بیشتر از این میزان باشد در خصوص مازاد، فقط ملائت زوج ملاک پرداخت است. رعایت مقررات مربوط به محاسبه مهریه به نرخ روز کماکان الزامی است.»

این یعنی چه؟ یعنی:

• اگر مهریه شما تا ۱۱۰ سکه باشد (مثلاً ۷۰ سکه یا ۱۱۰ سکه)، می توانید برای دریافت آن اقدام کنید و اگر مرد نپردازد، تا زمانی که اعسار او (ناتوانی مالی) ثابت نشده باشد، امکان بازداشت و حبس او وجود دارد.
• اگر مهریه شما بیشتر از ۱۱۰ سکه باشد (مثلاً ۲۰۰ سکه)، برای ۱۱۰ سکه اول همان قانون بالا اجرا می شود (یعنی امکان حبس در صورت عدم پرداخت و عدم اثبات اعسار). اما برای آن ۹۰ سکه اضافی، دیگر نمی توان مرد را به زندان انداخت. برای وصول این ۹۰ سکه، شما باید در دادگاه ثابت کنید که مرد تمکن مالی (پول و دارایی) برای پرداخت این مقدار اضافی را دارد.

روش های مطالبه مهریه

حالا اگر خدای نکرده نیاز شد که مهریه تان را مطالبه کنید، از دو طریق اصلی می توانید اقدام کنید:

1. از طریق اجرای ثبت:
   • مراحل: به دفترخانه ای که عقد ازدواج در آن به ثبت رسیده مراجعه می کنید و تقاضای صدور اجراییه برای مهریه خود را می دهید. دفترخانه این موضوع را به شوهر شما ابلاغ می کند و ۱۰ روز به او مهلت می دهد تا مهریه را بپردازد.
   • مدارک: اصل و کپی سند ازدواج، کارت ملی و شناسنامه.
   • مزایا: این روش معمولاً سریع تر و کم هزینه تر از روش دادگاهی است، به خصوص اگر مرد اموال مشخصی داشته باشد که قابل توقیف باشند.
   • اگر زوج اموال معرفی شده ای داشته باشد که جزء مستثنیات دین نباشند، اموال توقیف می شود. حتی اگر زوج کارمند باشد، یک سوم حقوق او (و در صورت جدایی و عدم ازدواج مجدد مرد، یک چهارم) تا پرداخت کامل مهریه توقیف و به زن پرداخت می شود.
2. از طریق دادگاه خانواده:
   • مراحل: اگر سند ازدواج شما رسمی نباشد، یا اگر از طریق اجرای ثبت به نتیجه نرسیدید، می توانید با ارائه دادخواست مطالبه مهریه به دادگاه خانواده اقدام کنید. دادگاه پس از بررسی پرونده، حکم به پرداخت مهریه می دهد.
   • مدارک: اصل و کپی سند ازدواج، کارت ملی، شناسنامه و مدارک مربوط به تمکن مالی مرد (اگر مهریه بیش از ۱۱۰ سکه باشد).
   • تفاوت ها: این روش ممکن است زمان برتر باشد، اما برای مواردی که نیاز به اثبات تمکن مالی یا بررسی های پیچیده تر است، مناسب تر است.

تقسیط مهریه و اعسار

خیلی از آقایان توانایی پرداخت یکجای مهریه را ندارند. در این شرایط، زوج می تواند به دادگاه دادخواست اعسار بدهد و از دادگاه بخواهد که مهریه را برایش تقسیط کند. دادگاه با بررسی مدارک و شواهد (مثل فیش حقوقی، لیست اموال و شهادت شهود)، اگر اعسار مرد ثابت شود، مهریه را به صورت قسط بندی شده تعیین می کند. این اقساط می تواند شامل یک پیش قسط و سپس قسط های ماهانه باشد که مرد موظف است آن ها را بپردازد.

مستثنیات دین: این هم نکته مهمی است. بعضی از اموال مرد قابل توقیف برای مهریه نیستند، به این ها می گویند مستثنیات دین. مثلاً خانه مسکونی که تنها محل سکونت مرد و خانواده اش است، لوازم ضروری زندگی، مقداری از پول برای امرار معاش (به تشخیص دادگاه) و ابزار کار، جزء مستثنیات دین هستند و نمی توان آن ها را برای مهریه توقیف کرد.

محاسبه مهریه به نرخ روز

یک سوال پرتکرار این است که مهریه چطور حساب می شود؟ مهریه (مخصوصاً سکه) به نرخ روز محاسبه می شود. یعنی قیمت سکه در روزی که زن مهریه خود را مطالبه می کند (چه از طریق ثبت، چه دادگاه)، ملاک قرار می گیرد. این قانون برای حمایت از ارزش واقعی مهریه در طول زمان و در برابر تورم وضع شده است.

معامله صوری برای فرار از مهریه: جرم و مجازات

متأسفانه، گاهی اوقات پیش می آید که وقتی اختلافات زن و شوهر بالا می گیرد و پای مهریه به میان می آید، مرد برای اینکه مهریه را نپردازد، دست به کارهایی مثل معامله صوری می زند. اما این کار جرم است و مجازات دارد. بیایید کمی در این باره صحبت کنیم.

تعریف معامله صوری و اهداف آن

تصور کنید مردی که می داند همسرش قصد مطالبه مهریه دارد، برای اینکه اموالش توقیف نشود، خانه اش را به نام برادرش می کند، یا ماشینش را به خواهرش می فروشد. اما واقعیت این است که هیچ پولی رد و بدل نمی شود و هیچ معامله واقعی صورت نمی گیرد. هدف اصلی این کار فقط فرار از پرداخت مهریه یا همان فرار از دین است. به این نوع معاملات می گویند معامله صوری.

ماده ۲۱ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی و جرم انگاری معامله به قصد فرار از دین

قانونگذار به خوبی از این ترفندها باخبر است و برای آن مجازات تعیین کرده است. ماده ۲۱ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی می گوید: «انتقال مال به دیگری به هر نحو به قصد فرار از دین و با علم به وجود دین، از سوی مدیون جرم محسوب و مرتکب به حبس تعزیری یا جزای نقدی درجه شش یا هر دو محکوم می شود.»

نکته مهم این است که این جرم زمانی اتفاق می افتد که:

1. مرد بدهکار باشد (مثلاً مهریه به گردنش باشد).
2. قصد فرار از پرداخت دین را داشته باشد.
3. اموالش را به کسی منتقل کند و آن شخص هم بداند که این معامله صوری است و برای فرار از دین انجام شده.

اگر این سه شرط با هم جمع شوند، آن معامله صوری است و می توان آن را باطل کرد.

مجازات های قانونی

مجازات معامله به قصد فرار از دین شامل موارد زیر است:

• حبس تعزیری: از شش ماه تا دو سال.
• جزای نقدی: تا ۸ میلیون تومان (درجه شش).
• یا هر دو مجازات.

نکته جالب اینجاست که حتی فردی که مال به او منتقل شده (مثلاً برادر یا خواهر مرد)، اگر بداند که این معامله صوری بوده، شریک جرم محسوب می شود. اگر مال هنوز در اختیار او باشد، عین مال به عنوان جریمه گرفته می شود و اگر نباشد، قیمت یا مثل آن از اموال انتقال گیرنده ضبط می شود.

راهکارهای حقوقی زوجه

اگر زنی با چنین وضعیتی مواجه شد، چه کاری می تواند انجام دهد؟

1. اثبات صوری بودن معامله: زوجه باید با ارائه مدارک و شواهد (مثلاً اینکه پولی رد و بدل نشده، معامله با افراد نزدیک بوده، یا مرد در همان زمان بدهی مهریه داشته) به دادگاه ثابت کند که معامله صوری بوده است.
2. ابطال معامله: پس از اثبات صوری بودن، دادگاه حکم به ابطال معامله می دهد و مال دوباره به نام مرد برمی گردد تا بتوان آن را برای مهریه توقیف کرد.
3. شکایت کیفری: اگر معامله صوری بعد از صدور رأی قطعی مهریه از سوی دادگاه انجام شده باشد، زن می تواند شکایت کیفری علیه مرد و فرد انتقال گیرنده مطرح کند.

«معامله صوری برای فرار از مهریه نه تنها از نظر اخلاقی پذیرفته نیست، بلکه در قانون ایران جرم تلقی شده و مجازات های سنگینی برای مرتکبین و شرکای جرم به همراه دارد.»

بنابراین، این را بدانید که قانون برای حمایت از حقوق زن در این زمینه تدابیری اندیشیده است و مردان نمی توانند به راحتی از زیر بار مسئولیت خود شانه خالی کنند.

نتیجه گیری

خب، تا اینجا با هم سفر کردیم و به پیچ و خم های تصویب قانون جدید مهریه در مجلس سر زدیم. دیدیم که با وجود تمام حرف و حدیث ها و شایعاتی که این روزها زیاد می شنویم، مثل کاهش سقف ضمانت اجرای کیفری به ۱۴ سکه، یا تبدیل مهریه از عندالمطالبه به عندالاستطاعه و حذف حبس، هیچ کدام از این تغییرات هنوز به تصویب نهایی و ابلاغ قانونی نرسیده اند. این یعنی در حال حاضر، همان ماده ۲۲ قانون حمایت از خانواده که به قانون ۱۱۰ سکه معروف است، همچنان پابرجا و لازم الاجراست.

این خیلی مهم است که حواسمان به اخبار و اطلاعاتی که دریافت می کنیم باشد و تا وقتی که یک قانون به صورت رسمی تصویب و ابلاغ نشده، نباید به شایعات و حدس و گمان ها توجه کنیم. تغییر قوانین، مخصوصاً در موضوعات حساسی مثل مهریه، یک فرآیند طولانی و پرپیچ و خم دارد و باید همه مراحل قانونی خودش را طی کند.

به یاد داشته باشید که مهریه یک حق قانونی و شرعی برای زن است و قانون از آن حمایت می کند. اگر در مورد مهریه یا هر مسئله حقوقی دیگری سوال یا ابهامی دارید، بهترین کار این است که با یک مشاور حقوقی متخصص یا وکیل خانواده مشورت کنید. آن ها می توانند با اطلاعات دقیق و به روز، شما را راهنمایی کنند تا بهترین تصمیم را بگیرید و از حقوق خودتان آگاه باشید. امیدوارم با خواندن این مقاله، ابهامات شما برطرف شده باشد و حالا دید روشن تری نسبت به وضعیت فعلی قانون مهریه داشته باشید.