قلعه پرتغالی ها

قلعه پرتغالی ها در قشم، یادگاری باشکوه و اسرارآمیز از دوران استعمار پرتغال در خلیج فارس، درست کنار سواحل نیلگون قشم، خودش رو به رخ می کشه. این دژ مستحکم که بیش از یک قرن مرکز فرماندهی پرتغالی ها بوده، داستان های زیادی از مقاومت ایرانی ها رو در دل خودش جا داده و با معماری خاص و موقعیت استراتژیکش، هر سال کلی گردشگر رو به سمت خودش می کشونه. آماده اید یه سفر به دل تاریخ داشته باشیم؟

اگه دلتون می خواد یه جای تاریخی رو ببینید که هم داستان های پرفرازونشیب داشته باشه، هم معماری جذابی رو نشون بده و هم منظره های بکری از دریا رو پیش روتون بذاره، قلعه پرتغالی ها دقیقاً همون جاییه که دنبالش هستید. این قلعه که الان یکی از مهم ترین جاهای دیدنی قشم به حساب میاد، فقط یه بنای قدیمی نیست؛ یه کتاب تاریخ زنده ست که هر خشت و سنگش، قصه ای از گذشته های دور رو روایت می کنه. در ادامه قراره حسابی بریم سراغش و ببینیم این قلعه چیه، از کجا اومده، چطوری ساخته شده، چطور می تونیم بریم ببینیمش و برای بازدیدش باید چیکار کنیم. پس کمربندها رو ببندید که سفرمون شروع شد!

قلعه پرتغالی ها: یادگار استعمار در جنوب ایران

اگه تا حالا فکر می کردید پرتغالی ها فقط تو کتاب های تاریخ بودن، باید بگم اشتباه می کردید! رد پای اونا رو میشه تو جنوب ایران و جاهایی مثل قشم و هرمز حسابی دید. قلعه پرتغالی ها دقیقاً یکی از همین رد پاهاست که خیلی هم باشکوه و بزرگه و نشون دهنده دوران حضور طولانی پرتغالی ها تو آب های نیلگون خلیج فارس ماست.

قلعه پرتغالی ها چیست؟ دژ نظامی باستانی

تصور کنید یه دژ نظامی بزرگ که حدود ۵۰۰ سال پیش ساخته شده، هنوز هم سرپا باشه و داستان های زیادی رو تو دل خودش نگه داشته باشه. قلعه پرتغالی ها دقیقاً همین طوره. این قلعه که بهش دژ پرتغالی ها هم می گن، یه بنای نظامیه که تو قرن ۱۶ میلادی توسط پرتغالی ها ساخته شده. کارشناس ها و باستان شناس ها میگن این قلعه یکی از بزرگترین و مهمترین بناهای باقی مونده از دوران استعمار پرتغال تو جنوب ایرانه. برای اینکه خیال همه راحت باشه که این بنا چقدر مهمه، سال ۱۳۷۷ با شماره ملی ۲۲۳۱ تو فهرست آثار ملی ایران هم ثبت شده. پس وقتی می رید اونجا، بدونید دارید از یه میراث ملی مهم دیدن می کنید.

فلسفه ساخت و اهمیت استراتژیک

شاید بپرسید اصلاً چرا پرتغالی ها اومدن اینجا قلعه ساختن؟ جوابش خیلی ساده و البته استراتژیکه! پرتغالی ها که اون زمان یه قدرت دریایی بزرگ تو دنیا بودن، می خواستن کنترل مسیرهای تجاری و نظامی خلیج فارس رو کاملاً به دست بگیرن. کسی به اسم آلبوکرک، که سردار مشهورشون بود، یه نگاه خیلی استراتژیک به منطقه داشت. اون معتقد بود اگه بتونن سه تا نقطه حساس یعنی هرمز، خلیج عدن و مالاگا رو تو چنگ خودشون داشته باشن، حسابی از رقبای تجاریشون جلو می افتن و برتری پیدا می کنن. خب، تنگه هرمز که جای خودش رو داره و تو مسیرهای تجاری بین المللی اون زمان، مثل الان، یه نقطه کلیدی بود. برای همین، اومدن تو قشم و هرمز و لارک، قلعه های نظامی ساختن تا هم مسیرهای تجاری رو کنترل کنن، هم از نظر نظامی خودشون رو قوی کنن و هم بتونن تو منطقه برای خودشون حکمرانی کنن. این قلعه ها براشون حکم پایگاه اصلی رو داشتن و از همین جاها بود که به مدت یه قرن، روی خلیج فارس سلطه داشتن.

تاریخچه قلعه پرتغالی ها قشم: از شکوه تا بازپس گیری

تاریخ قلعه پرتغالی ها قشم پر از داستان های هیجان انگیزه؛ از زمانی که ساختنش تا اون روزی که ایرانی ها دوباره پسش گرفتن. اگه اهل شنیدن قصه های تاریخی هستید، این بخش حسابی به دردتون می خوره.

دوران ساخت و اوج قدرت (قرن ۱۶ میلادی)

این قلعه تو قرن ۱۶ میلادی، یعنی حدود ۴۹۰ سال پیش، ساخته شده. گفته میشه ساختش حدود ۳۰ سال طول کشیده! تصورش رو بکنید، یه بنای بزرگ نظامی که تو اون زمان بدون امکانات پیشرفته، این همه زمان برده تا ساخته بشه. این قلعه مرکز فرماندهی پرتغالی ها تو تمام منطقه خلیج فارس بود. از همین جا بود که تمام امور نظامی، تجاری و اقتصادی رو تو منطقه مدیریت می کردن. تقریباً ۱۱۰ سال پرتغالی ها تو جنوب ایران، از جمله قشم، حضور داشتن و با کمک همین قلعه ها تونسته بودن سلطه اقتصادی و تجاری خودشون رو حسابی تثبیت کنن. اونا حسابی از موقعیت استراتژیک قشم برای کنترل مسیرهای دریایی استفاده می کردن.

پایان یک قرن استعمار: نقش امامقلی خان

خب، هیچ قدرتی پایدار نیست و دوران استعمار پرتغالی ها هم به پایان رسید. تو سال ۱۶۲۳ میلادی، یعنی بعد از حدود ۱۱۰ سال سلطه، ایرانی ها تصمیم گرفتن اونا رو از خاک خودشون بیرون کنن. رهبری این کار بزرگ رو امامقلی خان به عهده داشت. امامقلی خان که والی فارس و سردار شاه عباس صفوی بود، با کمک نیروهای ایرانی شجاع و البته با حمایت انگلیسی ها (که خودشون چشم به خلیج فارس داشتن و می خواستن پرتغالی ها رو از صحنه بیرون کنن)، بالاخره موفق شد قلعه پرتغالی ها قشم رو فتح کنه. این اتفاق تاریخی، یه پیروزی بزرگ برای ایران بود و پرچم پرتغالی ها از بلندای این قلعه به زیر کشیده شد. این قلعه که مهمترین سنگر اونا تو منطقه بود، بعد از ۱۵۰ سال سلطه بر دریای عمان، از چنگشون بیرون اومد و بندر گمبرون هم به افتخار این پیروزی، اسمش شد بندرعباس. واقعاً شنیدنیه!

کشف و مرمت قلعه قشم در دوران معاصر

بعد از اون همه سال، قلعه پرتغالی ها کم کم زیر خاک پنهان شد و سال ها گمنام بود. اما خوشبختانه تو سال ۱۳۷۸، یه باستان شناس ایرانی به اسم احسان یغمایی، این قلعه رو از زیر خاک بیرون کشید و دوباره به دنیا معرفی کرد. اتفاق جالب این بود که همون زمان، شرکت برق جزیره قشم هم مشغول حفر کانال برای سیم کشی زیرزمین بود و به طور اتفاقی با تونل های قدیمی اطراف قلعه برخورد کرد که همشون به قلعه راه داشتن! انگار قلعه خودش داشت رازهاش رو آشکار می کرد.

متاسفانه سال ۱۳۷۹، یه زلزله نسبتاً قوی به قلعه آسیب زد و کار جست وجو تو بخش شرقی دیواره ها متوقف شد. اما جای شکرش باقیه که تو سال ۱۳۸۹، سازمان میراث فرهنگی منطقه آزاد قشم مسئولیت قلعه رو به عهده گرفت و شروع به مرمت، استحکام بخشی و حتی نورپردازی اون کردن تا این میراث مهم برای آیندگان حفظ بشه. الان که می رید، بخشی از اون زیبایی های اولیه رو دوباره می بینید.

بزرگترین یادگار استعمار پرتغال در جنوب ایران، قلعه پرتغالی ها در قشم است که بیش از یک قرن مرکز فرماندهی پرتغالی ها در خلیج فارس بود و بازپس گیری آن توسط امامقلی خان، نقطه عطفی در تاریخ مبارزات ایران با استعمارگران به شمار می رود.

کالبدشکافی قلعه پرتغالی ها قشم: معماری و بخش های مختلف

حالا که از تاریخ قلعه پرتغالی ها قشم گفتیم، بیاید یه ذره هم بریم سراغ معماری و ساختار این بنای فوق العاده. قلعه ها همیشه کلی راز و رمز تو دل خودشون دارن و این قلعه هم از این قاعده مستثنی نیست.

ویژگی های کلی سازه

وقتی نزدیک قلعه پرتغالی ها میشید، عظمتش واقعاً چشم نوازه. این سازه یه مساحتی حدود ۲ هزار متر مربع داره و اگه از بالا بهش نگاه کنید، می بینید که یه پلان چهارضلعی نامنظم داره. یعنی خیلی هم منظم چهارگوش نیست، ولی همینه که بهش شخصیت داده! دیوارهای قلعه خیلی بلند و قطورن و حدود ۴ متر ارتفاع دارن. چهار تا برج دیده بانی هم تو چهار گوشه قلعه هستن که ارتفاعشون به ۱۲ متر هم می رسه و نگهبان ها از اون بالا می تونستن حسابی اطراف رو زیر نظر داشته باشن. مصالحی که تو ساخت این قلعه استفاده شده، خیلی جالبه: سنگ های مرجانی، ساروج و گچ. فکر کنید چقدر باید زحمت می کشیدن تا این همه سنگ مرجانی رو از دریا بیارن و با ساروج و گچ محکم کنن.

یه نکته جالب دیگه اینکه قدیم ها دور قلعه یه خندق بزرگ هم بوده تا کسی نتونه راحت وارد قلعه بشه. الان البته این خندق پر شده و اثری ازش نیست، ولی تصورش نشون میده چقدر برای امنیتش فکر شده بود. وقتی وارد قلعه میشید، شاید نقاشی هایی رو روی در و دیوار ببینید که معمولاً تصاویر زنان محلی هستن و یه جورایی فضای تاریخی رو با فرهنگ بومی قشم قاطی می کنن.

بخش های داخلی قلعه و کاربری آن ها

از راهروی نسبتاً کوتاهی که رد بشید، به محوطه اصلی قلعه می رسید. اینجا یه فضای باز و بزرگه که دور تا دورش با دیوارهای بلند احاطه شده. قلعه پرتغالی ها از بخش های مختلفی تشکیل شده بوده که هر کدومشون کاربری خاص خودشون رو داشتن، مثلاً:

• سربازخانه: جایی برای استراحت و زندگی سربازها.
• انبار سلاح: محل نگهداری انواع اسلحه و مهمات.
• مقر فرماندهی: اتاقی که فرماندهان اونجا جلسه می گذاشتن و دستورات نظامی رو صادر می کردن.
• زندان: یه جای تاریک و ترسناک برای زندانی ها.
• کلیسا: بله، درست شنیدید! پرتغالی ها که مسیحی بودن، یه کلیسا هم تو قلعه ساختن. این کلیسا شش تا ستون مدور سنگی خیلی جالب داره.
• آب انبار: این بخش خیلی مهم بوده، چون تو قشم آب شیرین همیشه کمیاب بوده. پرتغالی ها با ساخت آب انبار، خیالشون از بابت آب شرب راحت بوده.

نکته جالب اینجاست که با اینکه قلعه به دست پرتغالی ها و با الهام از معماری قرون وسطایی اروپا ساخته شده، اما اگه خوب دقت کنید، رگه هایی از معماری ایرانی رو هم توش می بینید. بعضی بخش ها آدم رو یاد کاروانسراهای شاه عباسی می ندازه یا حتی میشه توش رگه هایی از معماری ساسانی رو پیدا کرد. این نشون میده که حتی تو اون زمان هم، معماری ایرانی انقدر قوی بوده که روی بناهای خارجی هم تأثیر می گذاشته.

کشف های باستان شناسی: توپ های جنگی و تونل اسرارآمیز

قلعه پرتغالی ها در واقع یه موزه روبازه! تو گوشه و کنار خرابه ها، هنوز هم میشه رد پایی از گذشته رو دید. مثلاً چندین توپ جنگی قدیمی تو محوطه قلعه پیدا شده که حسابی جذابه. البته تعداد این توپ ها قبلاً بیشتر بوده و بعضی هاشون رو برای نمایش به نقاط دیگه شهر مثل ورودی پاسگاه قدیمی قشم منتقل کردن.

اما شاید جالب ترین کشف، پیدا شدن یه تونل زیرزمینی زیر قلعه باشه. باستان شناس ها یه تونل به طول ۳ کیلومتر کشف کردن که تا میدان سعدی قشم ادامه پیدا می کرده! حتی بعضی ها معتقدن طول این تونل به ۱۵ کیلومتر هم می رسیده. این تونل که همونطور که گفتم، موقع حفاری شرکت برق پیدا شد، در واقع یه راه فرار مخفی برای فرماندهان پرتغالی بوده تا در مواقع اضطراری بتونن از قلعه خارج بشن و جون خودشون رو نجات بدن. فکر کنید چه صحنه هایی رو این تونل به خودش دیده!

اگه از دیوارهای قلعه بالا برید، با اینکه بیشتر بخش هاش به خاطر گذر زمان و زلزله فرو ریخته، ولی باز هم می تونید خودتون رو به بلندترین نقطه برسونید. دیواره ها خیلی پهن و ضخیم بودن تا بتونن محل استقرار توپ ها و ادوات جنگی باشن. از اون بالا، یه چشم انداز بی نظیر از خلیج فارس و سواحل زیبای قشم پیش روتون قرار می گیره. واقعاً حس می کنید دارید از نگاه سربازهای پرتغالی صدها سال پیش به دریا نگاه می کنید. غروب آفتاب از این نقطه، یه منظره استثنائیه که حتماً باید تجربه ش کنید.

قلعه پرتغالی ها کجاست و چگونه به آنجا برویم؟ (راهنمای دسترسی)

خب، تا اینجا درباره تاریخ و معماری قلعه گفتیم. حالا وقتشه ببینیم این قلعه پرتغالی ها دقیقاً کجاست و چطوری می تونیم خودمون رو بهش برسونیم تا این شگفتی تاریخی رو از نزدیک ببینیم.

آدرس دقیق و راه های رسیدن به قشم

قلعه پرتغالی ها تو جزیره زیبای قشم، استان هرمزگان قرار داره. برای رسیدن به قشم، دو تا راه اصلی دارید: راه هوایی و راه دریایی.

• راه هوایی: سریع ترین راه پرواز به فرودگاه بین المللی قشم (دیرستان) هست. از تهران و شهرهای بزرگ دیگه پروازهای مستقیم به قشم وجود داره.
• راه دریایی: اگه اهل سفر با ماشین هستید یا دوست دارید تجربه سفر دریایی رو داشته باشید، می تونید ماشینتون رو تا بندر پهل (نزدیک بندرعباس) ببرید و از اونجا با لندیگراف به بندر لافت قشم بیاید. یا از بندرعباس با قایق های تندرو به قشم برید.

مسیر دسترسی درون جزیره قشم

بعد از اینکه وارد جزیره قشم شدید، حالا نوبت میرسه به رسیدن به قلعه. قلعه پرتغالی ها تو شرق جزیره و نزدیک بندر ذاکری قرار گرفته. نگران نباشید، پیدا کردنش اصلاً سخت نیست، چون تو یه نقطه نسبتاً شناخته شده و شهریه.

برای رسیدن به قلعه، باید خودتون رو به میدان ولایت برسونید. از اونجا، اولین خروجی رو به سمت خیابان باهنر بپیچید. خیابان باهنر شما رو مستقیم می بره به میدان امام خمینی قشم. از میدان امام خمینی هم مسیرتون رو ادامه بدید تا به بلوار ژئوپارک قشم برسید. تو این بلوار، تابلوهای راهنمای قلعه به وضوح مشخصه و دیگه گم نمی شید.

فقط کافیه تابلوها رو دنبال کنید، از بلوار خارج بشید و بعد از یه مسیر کوتاه، خودتون رو جلوی یه سازه عظیم و شگفت انگیز می بینید؛ همون قلعه تماشایی که سال های سال مقر فرماندهی نیروهای پرتغالی تو کل منطقه راهبردی هرمز بوده. آدرس دقیقش هم اینه: استان هرمزگان، جزیره قشم، بلوار ژئوپارک، قلعه پرتغالی ها. خیلی راحته، فقط کافیه یه تاکسی بگیرید یا اگه ماشین دارید، نقشه رو دنبال کنید.

موقعیت جغرافیایی و اهمیت دید منظر

قلعه پرتغالی ها جاییه که از هر طرف به دریا مشرف هست و این موقعیت جغرافیایی، اهمیت نظامی و استراتژیکش رو دوچندان می کرده. همونطور که قبلاً هم گفتم، از بالای دیواره های قلعه، یه چشم انداز بی نظیر از خلیج فارس رو می تونید ببینید. تصور کنید سربازهای پرتغالی از همین جا عبور و مرور کشتی ها رو کنترل می کردن. تو این موقعیت، حتی بهترین نقطه از شهر برای تماشای غروب زیبای آفتاب در هنگام عصر هم هست. واقعاً یه منظره رویایی که می تونه خستگی سفر رو از تنتون در بیاره.

برنامه ریزی بازدید از قلعه پرتغالی ها (نکات کاربردی)

برای اینکه از بازدیدتون از قلعه پرتغالی ها حسابی لذت ببرید و تجربه اش براتون عالی باشه، یه سری نکات کاربردی هست که بد نیست قبل از سفر بدونید. آب وهوای قشم و جزئیات بازدید از قلعه، می تونه تو برنامه ریزی تون حسابی کمک کنه.

بهترین زمان برای بازدید

قشم آب وهوایی گرم و مرطوب داره. یعنی رطوبت نسبی تو تمام فصول بالا و هوا شرجیه. برای همین، هر فصلی برای سفر به قشم و دیدن جاذبه هاش مناسب نیست. از اونجایی که قلعه پرتغالی ها یه بنای روبازه و سقف نداره، تو فصل تابستون (از خرداد تا شهریور) به هیچ وجه بهتون توصیه نمی کنم برید، چون گرما و رطوبت حسابی کلافه تون می کنه و نمی تونید از بازدید لذت ببرید. فکرش رو بکنید، زیر آفتاب سوزان جنوب، اون هم تو گرمای شرجی! واقعاً آزاردهنده میشه.

بهترین زمان برای سفر به جزیره قشم و بازدید از قلعه، از اواخر پاییز تا اوایل بهار هست. تو این بازه زمانی، هوا خیلی مطبوع تر و خنک تره و می تونید با خیال راحت بگردید و لذت ببرید. اگه دلتون نمی خواد زیاد تو شلوغی باشید، ماه های دی و بهمن رو انتخاب کنید، چون معمولاً تو نوروز و تعطیلات عید، قشم و البته قلعه پرتغالی ها قشم پر از مسافره و ممکنه حسابی شلوغ باشه. پس اگه دنبال آرامش بیشتری هستید، دی و بهمن رو بچسبید.

شرایط بازدید و درجه سختی

یکی از خوبی های قلعه پرتغالی ها اینه که مسیرهای بازدیدش خیلی هموار و مسطحه. یعنی تقریباً هر کسی، تو هر سنی و با هر وضعیت بدنی، می تونه ازش دیدن کنه. لازم نیست خیلی آماده جسمانی باشید یا کوهنورد حرفه ای! البته، باید بگم بعضی قسمت های قلعه ممکنه سنگلاخی و ناهموار باشه، ولی بیشتر جاهای دیدنی درجه سختی متوسطی دارن. اگه خواستید از استحکامات قلعه بالا برید و منظره زیبای دریا رو ببینید، اونجا یه کم به توان جسمی نیاز دارید، اما باز هم خیلی سخت نیست و اکثر افراد می تونن از پسش بر بیان. پس نگران نباشید، یه جای خانوادگی و مناسب برای همه است.

مدت زمان مورد نیاز برای بازدید

برای بازدید کامل از قلعه پرتغالی ها و حسابی گشت و گذار توش، حدود ۱ تا ۲ ساعت زمان نیاز دارید. این زمان شامل گشتن تو بخش های مختلف، خوندن اطلاعات، گرفتن عکس و لذت بردن از منظره ها میشه. اگه خیلی اهل تاریخ و جزئیات باشید، شاید یه کم بیشتر هم طول بکشه، ولی در کل یه برنامه یک تا دو ساعته کاملاً مناسبه.

هزینه و ساعات بازدید

برای ورود به قلعه پرتغالی ها باید بلیط تهیه کنید. هزینه بلیط برای گردشگران ایرانی و خارجی متفاوته، پس موقع ورود حواستون به این نکته باشه. ساعات بازدید هم معمولاً از ۸ صبح تا ۶ عصر هست. البته همیشه بهتره قبل از رفتن، ساعات دقیق رو چک کنید، چون ممکنه تو ایام خاص یا به دلایلی مثل تعطیلات رسمی، تغییراتی داشته باشه. ولی به طور کلی، از صبح تا غروب می تونید به بازدید برید.

امکانات و لوازم ضروری در بازدید از قلعه پرتغالی ها

وقتی می خواهید برید قلعه پرتغالی ها، دونستن اینکه چه امکاناتی در اطرافتون هست و چه چیزهایی رو باید با خودتون ببرید، خیلی بهتون کمک می کنه تا تجربه بهتری داشته باشید.

امکانات موجود در اطراف قلعه

خوشبختانه قلعه پرتغالی ها تو بافت شهری قشم قرار داره. این یعنی دسترسی به امکانات رفاهی و خدماتی خیلی راحته. لازم نیست نگران گرسنگی یا تشنگی باشید! تو فاصله حدود ۵ دقیقه ای پیاده روی از قلعه، کلی امکانات خوب پیدا می کنید، مثل:

• رستوران ها و فست فودها: اگه گرسنه شدید، می تونید حسابی غذاهای دریایی و محلی خوشمزه رو تجربه کنید.
• هایپرمارکت: برای خرید آب، خوراکی یا هر چیز دیگه ای که لازم دارید.
• مسجد و پارک: اگه نیاز به استراحت یا محیطی برای کودکان دارید.
• هتل و اقامتگاه: اگه دنبال جایی برای اقامت نزدیک به قلعه هستید.
• بانک و عابربانک: برای کارهای بانکی و برداشت پول نقد.

پس از این بابت خیالتون راحت باشه. لازم نیست کوله بار سنگینی با خودتون ببرید، چون همه چیز دم دسته.

چه لوازمی با خود ببریم؟

با اینکه قلعه پرتغالی ها نیاز به تجهیزات خاصی نداره، اما یه سری لوازم هستن که اگه با خودتون داشته باشید، بازدید براتون خیلی راحت تر و لذت بخش تر میشه. یادم رفت بگم، چون مدت زمان بازدید حدود ۱ تا ۲ ساعت طول می کشه، این لوازم خیلی به دردتون می خورن:

• کفش راحتی و مخصوص پیاده روی: این از واجباته! با کفش راحت می تونید حسابی گشت و گذار کنید و خسته نشید.
• خوراکی سبک: اگه با بچه ها یا افراد سالخورده میرید، یه کم خوراکی سبک مثل میوه، بیسکویت یا آبمیوه همراهتون باشه، خیلی خوبه.
• کرم ضدآفتاب و کلاه: آفتاب جنوب، مخصوصاً اگه تو فصل های خنک هم برید، ممکنه تند باشه. اگه پوست حساسی دارید یا نمی خواید آفتاب سوخته بشید، حتماً کرم ضدآفتاب بزنید و کلاه سرتون کنید.
• دوربین عکاسی: قلعه پرتغالی ها و منظره دریا از اون بالا، سوژه های فوق العاده ای برای عکاسی هستن. پس اگه دوست دارید عکس های یادگاری قشنگ بگیرید، دوربین عکاسی رو فراموش نکنید. حتی با گوشی هم میشه عکس های خوبی گرفت، ولی دوربین حرفه ای یه چیز دیگه است!

قلعه های پرتغالی ها در سایر جزایر جنوب ایران (اشاره مختصر)

همونطور که قبلاً هم اشاره کردم، پرتغالی ها فقط تو قشم قلعه نساختن. هدفشون کنترل کامل تنگه هرمز و مسیرهای تجاری بود، واسه همین تو جزایر مهم دیگه خلیج فارس هم برای خودشون پایگاه درست کردن. اینجا یه اشاره کوچیک می کنیم به دو تا از مهمترین قلعه های پرتغالی ها تو جزایر دیگه:

قلعه پرتغالی ها هرمز

جزیره هرمز هم مثل قشم، یه نقطه استراتژیک برای پرتغالی ها بود. اونا تو این جزیره هم یه قلعه بزرگ و مهم ساختن که به (Fort of Our Lady of the Conception) معروفه. این قلعه یه ویژگی معماری خیلی خاص داره؛ تو نمای بیرونی قلعه از سنگ های آبی رنگ استفاده شده بود تا با رنگ آبی دریا استتار بشه! فکرش رو بکنید چقدر باهوش بودن. در حالی که خاک جزیره هرمز خودش قرمزرنگه، اما اونا از رنگ آبی برای قلعه شون استفاده کردن. یه بخش جالب دیگه تو قلعه هرمز، کلیسای اونجاست که شش تا ستون مدور سنگی داره. جالبه که اهالی محلی این کلیسا رو بعداً به آب انبار تبدیل کردن و هنوز هم توش آب وجود داره! تو محوطه قلعه چند تا توپ جنگی هم به جا مونده که دیدنشون خالی از لطف نیست. البته بخش های زیرین قلعه به خاطر رسوبات ساحلی، زیر ماسه های قرمزرنگ هرمز مدفون شده.

قلعه پرتغالی ها لارک

جزیره لارک هم از چشم پرتغالی ها دور نموند. اونا تو این جزیره کوچیک تر هم یه قلعه ساختن. این قلعه پرتغالی ها لارک از نظر اندازه از قلعه های قشم و هرمز کوچیک تره و با مصالحی مثل ساروج، آجر و ملات ساخته شده. با اینکه کوچیک تر بوده، اما استحکامش خیلی بالا بوده. انقدر که حتی بعد از اینکه پرتغالی ها از منطقه رفتن، برای مدت های طولانی از این قلعه به عنوان زندان یا حتی پناهگاه استفاده می شده. این نشون میده که چقدر خوب و محکم ساخته شده بوده که تونسته این همه سال دوام بیاره و کاربری های مختلفی هم داشته باشه.

نکات مهم برای حفظ و نگهداری از قلعه: میراثی برای آیندگان

قلعه پرتغالی ها قشم یه میراث ملیه، یه کتاب تاریخ زنده ست که داستان های زیادی رو تو دل خودش داره. وقتی به اینجا میاید، یادتون باشه که این بنا متعلق به همه ماست و باید برای آیندگان هم حفظ بشه. مسئولیت حفظ و نگهداری ازش، فقط با سازمان میراث فرهنگی نیست، با همه ما بازدیدکننده هاست.

برای همین، یه سری نکات مهم هست که باید حتماً بهشون توجه کنید:

1. یادگاری ننویسید: لطفاً روی در و دیوار قلعه یادگاری ننویسید. این کار باعث آسیب دیدن بنا میشه و از زیبایی تاریخی اون کم می کنه. به جای یادگاری نوشتن، می تونید با دوربین عکاسیتون عکس های خوشگل و قشنگ بگیرید و خاطراتتون رو ثبت کنید. عکس ها موندگارترن!
2. آسیب نرسانید: چیزی از قلعه برندارید و چیزی بهش اضافه نکنید. هر سنگی، هر خشتی تو این بنا یه بخش از تاریخشه. خراب کردن یا دستکاری کردنش، یه جورایی پاک کردن بخشی از تاریخمونه.
3. مراقب مناطق در حال مرمت باشید: همونطور که گفتم، قلعه هنوز هم تحت مرمت و بازسازیه. اگه دیدید یه جایی تابلو ورود ممنوع یا در حال مرمت داره، لطفاً وارد اون قسمت ها نشید. این کار هم برای ایمنی خودتون خوبه، هم باعث میشه کار مرمت با آرامش و دقت بیشتری انجام بشه.
4. زباله نریزید: دور و بر قلعه و تو محوطه اش، به هیچ وجه زباله نریزید. اگه زباله ای دیدید، لطفاً یه همت کنید و اون رو بردارید و بندازید تو سطل زباله. تمیز نگه داشتن محیط های تاریخی، نشونه فرهنگ ماست.

با رعایت این نکات ساده، ما هم میتونیم نقش مهمی تو حفظ این بنای ارزشمند داشته باشیم و کاری کنیم که نسل های بعدی هم بتونن از دیدن این عظمت تاریخی لذت ببرن.

اقامت در قشم: گزینه های نزدیک به قلعه پرتغالی ها

بعد از یه روز پر از گشت و گذار تو قلعه پرتغالی ها و اطرافش، حتماً دلتون می خواد یه جای راحت برای استراحت پیدا کنید. خوشبختانه قشم برای اقامت، گزینه های خیلی متنوعی داره و کلی جای خوب پیدا می کنید که نزدیک به قلعه هم هستن تا دسترسی آسونی بهش داشته باشید.

تو قشم می تونید انواع اقامتگاه ها رو پیدا کنید، که هر کدومشون برای یه نوع سلیقه و بودجه مناسبن:

• هتل های لوکس: اگه اهل سفرهای لاکچری هستید، قشم کلی هتل ۵ ستاره و ۴ ستاره داره که امکانات رفاهی عالی، استخر، رستوران های متنوع و سرویس دهی بی نظیر دارن. خیلی از این هتل ها منظره رو به دریا دارن که حسابی لذت بخش میشه.
• هتل آپارتمان ها: این گزینه ها برای خانواده ها و گروه های دوستانه خیلی مناسبن. هم فضای بیشتری دارن، هم می تونید خودتون آشپزی کنید و هم معمولاً قیمتشون اقتصادی تره.
• اقامتگاه های بوم گردی: اگه دلتون می خواد یه تجربه اصیل تر و نزدیک تر به فرهنگ محلی قشم داشته باشید، اقامتگاه های بوم گردی بهترین انتخابن. این اقامتگاه ها معمولاً تو بافت سنتی روستاها و شهر هستن و با معماری خاص و غذاهای محلی، یه حس و حال متفاوت به سفرتون میدن. خیلی از بوم گردی ها تو دل طبیعت یا نزدیک به جاهای دیدنی خاص قرار دارن.

وقتی دارید اقامتگاهتون رو انتخاب می کنید، حتماً به نزدیکی اون به قلعه پرتغالی ها هم توجه کنید. اینطوری هم تو وقتتون صرفه جویی میشه، هم هزینه های رفت و آمدتون کمتر میشه و هم هر وقت دلتون خواست می تونید دوباره یه سر به قلعه بزنید و از زیبایی هاش لذت ببرید.

سخن پایانی: سفری به اعماق تاریخ و فرهنگ

خب، رسیدیم به پایان سفرمون تو دل تاریخ قلعه پرتغالی ها. دیدید که این بنا فقط یه مشت سنگ و دیوار قدیمی نیست؛ یه کتاب تاریخ زنده ست که قصه های پر رمز و راز گذشته رو برامون روایت می کنه. از استعمار پرتغالی ها و سلطه شون بر خلیج فارس گرفته تا شجاعت امامقلی خان و بازپس گیری این سرزمین توسط ایرانی ها. همه و همه تو دل این قلعه جا خوش کردن.

قلعه پرتغالی ها قشم، با معماری خاص، تونل های مخفی، و موقعیت بی نظیرش کنار دریا، واقعاً یکی از اون جاهای دیدنیه که نباید از دستش بدید. اینجا نه تنها می تونید از یه بنای تاریخی مهم دیدن کنید، بلکه می تونید غرق در زیبایی های طبیعی قشم بشید و یه غروب بی نظیر رو از بالای دیواره های قلعه تماشا کنید. باور کنید، تماشای خلیج فارس از اون بالا یه حس و حال دیگه داره، انگار که زمان متوقف شده.

امیدوارم این راهنمای جامع کمکتون کنه تا سفرتون به قشم و بازدیدتون از این قلعه باستانی رو به بهترین شکل برنامه ریزی کنید. یادتون باشه که ما باید مراقب این میراث های گرانبها باشیم تا نسل های آینده هم بتونن از دیدن و لمس کردن این بخش های مهم از تاریخ کشورمون لذت ببرن. پس اگه رفتید اونجا، حسابی مواظبش باشید.

اگه تجربه بازدید از قلعه پرتغالی ها رو داشتید یا سوالی براتون پیش اومده، حتماً تو بخش نظرات برامون بنویسید. ما دوست داریم از تجربیات شما هم بشنویم و به سوالاتتون پاسخ بدیم. سفری پر از خاطرات شیرین و تاریخی رو براتون آرزو می کنیم!