چک گرفتم ثبت نمیکنه چیکار کنم؟

اگه چک صیادی گرفتید و صادرکننده اون رو ثبت نکرده، نگران نباشید. شما می تونید با پیگیری از طریق سامانه های بانکی یا تماس با صادرکننده، مشکل رو حل کنید. اگر نشد، تنها راه قانونی مطالبه وجه چک به عنوان سند عادیه. در این مقاله همه چیز رو بهتون می گیم.

چک های صیادی اومدن که سر و سامونی به معاملات مالی ما بدن و جلوی خیلی از دردسرها رو بگیرن. اما خب، گاهی همین چک های بنفش رنگ هم ممکنه دردسرهای خودشون رو داشته باشن. مثلاً چی؟ مثلاً اینکه یه چک صیادی دستتونه، ولی هرچی نگاه می کنید و استعلام می گیرید، می بینید صادرکننده زحمت ثبت کردنش رو به خودش نداده! اینجا آدم حسابی کلافه میشه که چک گرفتم ثبت نمیکنه چیکار کنم؟ آیا اصلاً این چک اعتباری داره؟ میشه برگشتش زد؟ چطور میشه پولش رو گرفت؟

اینجور وقت ها، اضطراب و نگرانی طبیعیه. ولی یادتون باشه که هر مشکلی راه حلی داره و اتفاقاً برای این مشکل هم راه های قانونی وجود داره. فقط کافیه بدونیم قدم به قدم چیکار کنیم تا حقمون ضایع نشه. این مقاله دقیقاً برای همین نوشته شده تا مثل یه دوست کنارتون باشه و از صفر تا صدِ ماجرا، راهنماییتون کنه. پس با خیال راحت تا آخرش بخونید تا با تمام زیر و بم های چک صیادی ثبت نشده آشنا بشید و بدونید چطور باید پولتون رو پس بگیرید.

اولین قدم: آیا واقعاً چک شما ثبت نشده؟ (راهنمای استعلام و بررسی وضعیت)

قبل از اینکه هر فکری بکنید و بخواید اقدامی انجام بدید، اول باید مطمئن بشید که آیا واقعاً چک شما ثبت نشده یا مشکل جای دیگه ایه. خیلی وقت ها ممکنه یه سوءتفاهم کوچیک باشه یا اصلاً شما مراحل رو درست نرفته باشید. پس عجله نکنید و اول یه استعلام بگیرید.

چطور مطمئن بشیم چک صیادی ثبت شده یا نه؟ (روش های استعلام)

خوشبختانه، برای چک های صیادی راه های مختلفی برای استعلام وجود داره که می تونید با استفاده از اونا، وضعیت چک رو دقیقاً مشخص کنید. این کار خیلی راحته و وقت زیادی ازتون نمی گیره:

• اپلیکیشن های پرداخت معروف (مثل آپ، ۷۲۴، ایوا و …)

  بیشتر اپلیکیشن های پرداخت موبایلی که این روزها همه ازشون استفاده می کنیم، بخش مربوط به چک صیادی رو دارن. کافیه وارد اپلیکیشن بشید و قسمتی که مربوط به خدمات چک صیادی یا استعلام چک هست رو پیدا کنید. بعد شماره ۱۶ رقمی چک یا شناسه صیادی رو وارد کنید تا وضعیت چک رو بهتون نشون بده. این سریع ترین و راحت ترین راهه.

• اینترنت بانک یا موبایل بانک خودتون

  اگه با اینترنت بانک یا موبایل بانک خودتون کار می کنید، می تونید از اونجا هم استعلام بگیرید. تقریباً همه بانک ها این امکان رو فراهم کردن. وارد حساب کاربریتون بشید و بخش خدمات چک صیادی رو انتخاب کنید. اونجا می تونید هم استعلام بگیرید و هم اگه لازم بود، چک رو تایید کنید.

• سامانه صیاد بانک مرکزی (وبسایت)

  بانک مرکزی هم برای این کار یه سامانه اختصاصی داره. می تونید مستقیم وارد سایت بانک مرکزی بشید و از طریق بخش سامانه صیاد، با وارد کردن مشخصات چک، وضعیت ثبت اون رو استعلام کنید. این روش هم کاملاً معتبره و اطلاعات دقیقی بهتون میده.

• مراجعه حضوری به بانک (با محدودیت هاش)

  درسته که این روزها همه چیز آنلاین شده، اما اگه با روش های بالا راحت نیستید یا به هر دلیلی نتونستید استعلام بگیرید، می تونید به صورت حضوری به یکی از شعب بانکی مراجعه کنید. البته باید بگیم که کارمند بانک فقط اطلاعاتی که در سامانه ثبت شده رو می تونه بهتون نشون بده و خیلی وقت ها ممکنه خودشون شما رو به استفاده از اپلیکیشن ها و سامانه های آنلاین راهنمایی کنن. پس این روش رو به عنوان آخرین گزینه در نظر بگیرید.

ثبت نشده با تایید نشده چه فرقی داره؟

یه نکته خیلی مهم اینه که ممکنه چک شما ثبت نشده نباشه، بلکه تایید نشده باشه. این دو تا با هم فرق می کنن و دونستن تفاوتشون خیلی مهمه:

• ثبت چک توسط صادرکننده:

  اولین مرحله اینه که صادرکننده چک، بعد از نوشتن اطلاعات روی برگ چک، باید همون اطلاعات (مبلغ، تاریخ، نام گیرنده و …) رو توی سامانه صیاد ثبت کنه. بدون این ثبت اولیه، چک اصلاً در سیستم بانکی وجود خارجی نداره.

• تایید چک توسط گیرنده:

  بعد از اینکه صادرکننده چک رو ثبت کرد، شما به عنوان گیرنده چک (ذینفع) باید وارد سامانه صیاد یا یکی از اپلیکیشن ها بشید و این ثبت رو تایید کنید. تا زمانی که شما تایید نکنید، چک کامل نیست و امکان نقد شدن نداره.

پس، اگه چک شما ثبت نشده، یعنی صادرکننده اصلاً اطلاعات رو وارد سیستم نکرده. اما اگه تایید نشده، یعنی صادرکننده ثبت کرده ولی شما اون رو تایید نکرده اید. اگه مشکل شما تایید نشده بود، خیلی راحت می تونید با ورود به سامانه صیاد یا اپلیکیشن بانکی، خودتون چک رو تایید کنید و مشکل حل میشه. اما اگه واقعاً ثبت نشده بود، باید بریم سراغ قدم بعدی.

تماس با صادرکننده چک: گام منطقی و فوری

وقتی مطمئن شدید که چک شما در سامانه صیاد ثبت نشده، قبل از اینکه به سراغ کارهای پیچیده تر قانونی برید، بهترین و منطقی ترین کار اینه که با خود صادرکننده چک تماس بگیرید. شاید واقعاً مشکل ساده تر از اونیه که فکر می کنید.

چرا ثبت نکرده؟ (فراموشی، مشکل فنی یا تعمد؟)

دلایل مختلفی برای ثبت نشدن چک وجود داره. ممکنه یکی از این موارد باشه:

• فراموشی یا عدم آگاهی:

  باور کنید یا نه، هنوز هم خیلی ها با قانون جدید چک آشنایی کامل ندارن و ممکنه واقعاً فراموش کرده باشن که چک رو ثبت کنن، یا اصلاً ندونن که باید این کار رو انجام بدن. در این صورت، یه یادآوری ساده مشکل رو حل می کنه.

• مشکلات فنی:

  گاهی هم ممکنه صادرکننده قصد داشته ثبت کنه، اما به دلیل مشکل در اینترنت، قطعی سامانه یا اشکالات فنی دیگه، نتونسته این کار رو انجام بده. این هم با یه تماس ساده مشخص میشه.

• تعمد یا شیطنت:

  متاسفانه، همیشه هم همه چیز به این سادگی نیست. گاهی ممکنه صادرکننده عمداً و با نیت قبلی چک رو ثبت نکرده باشه تا شما نتونید اون رو نقد کنید. در این حالت، باید آماده اقدامات قانونی بعدی باشید.

پس، با یه لحن دوستانه و مودبانه با صادرکننده تماس بگیرید و ازش بخواهید که لطفاً چک رو ثبت کنه. بهش یادآوری کنید که ثبت نشدن چک باعث میشه شما نتونید پولتون رو بگیرید و این برای هر دو طرف مشکل ساز میشه. اکثر اوقات، با همین تماس اولیه و اطلاع رسانی، مشکل حل میشه.

اگه همکاری نکرد یا پیچوند، چی؟

اگه با وجود تماس شما و یادآوری، صادرکننده چک باز هم همکاری نکرد یا از ثبت چک امتناع ورزید، باید بدونید که این موضوع دیگه شوخی نیست و پیامدهای قانونی خودش رو داره. در این مرحله، لازمه که صادرکننده رو آگاه کنید که طبق قانون جدید، چکی که در سامانه صیاد ثبت نشده باشه:

• به عنوان سند تجاری محسوب نمیشه.
• بانک از پرداخت وجه اون خودداری می کنه.
• نمی تونید گواهی عدم پرداخت (همون برگشت زدن چک) بگیرید.

بهش توضیح بدید که با این کار، نه تنها کار شما رو سخت کرده، بلکه خودش هم وارد یک فرآیند حقوقی طولانی و پرهزینه میشه. تأکید کنید که برای اینکه چک بتونه مزایای قانونی خودش رو داشته باشه (مثل امکان برگشت زدن و پیگیری راحت تر)، حتماً باید توی سامانه صیاد ثبت بشه. اگه باز هم زیر بار نرفت، دیگه وقتشه که از طریق قانونی وارد عمل بشید.

چرا ثبت نشدن چک صیادی یه دردسر جدیه؟ (تبعات حقوقی و بانکی)

شاید فکر کنید خب حالا که ثبت نکرده، چه فرقی داره؟ مثل چک های قدیمیه دیگه. اما اینطور نیست! قانون جدید چک، این ماجرا رو کاملاً متفاوت کرده و ثبت نشدن چک صیادی، عواقب جدی حقوقی و بانکی برای دارنده چک داره که باید حسابی حواستون بهش باشه.

بانک از پرداخت وجه چک سر باز می زنه!

مهمترین مشکلی که با یک چک صیادی ثبت نشده روبرو میشید، اینه که بانک اصلاً بهش محل نمی ذاره. طبق ماده ۲۱ و تبصره ۱ قانون جدید صدور چک، تکلیف بانک ها مشخص شده:

«…در صورتی که مالکیت [چک ها] در سامانه صیاد ثبت نشده باشد، مشمول این قانون نبوده و بانک ها مکلفند از پرداخت وجه آنها خودداری نمایند…»

این یعنی چی؟ یعنی بانک نمی تونه و اجازه نداره پولی رو بابت این چک به شما بده. حتی نمی تونید مثل چک های برگشتی، برای این چک گواهی عدم پرداخت بگیرید. در واقع، بانک مرکزی با این قانون میخواد همه رو مجبور کنه که از سیستم صیاد استفاده کنن و هر چکی که از این فیلتر عبور نکنه، از نظر بانک ها بی ارزش تلقی میشه و هیچگونه حمایت قانونی بانکی ازش نمیشه.

چک صیادی ثبت نشده، سند تجاری نیست؛ سند عادی محسوب میشه!

شاید بپرسید خب سند تجاری نباشه، سند عادی که هست. چه فرقی می کنه؟ فرقش خیلی زیاده! چک، سفته و برات رو بهشون میگن اسناد تجاری. این اسناد، یه سری مزایای ویژه دارن که اسناد عادی ندارن. با ثبت نشدن چک در سامانه صیاد، چک شما از جایگاه سند تجاری می افته و تبدیل میشه به یک سند عادی. این یعنی چی؟

• مسئولیت تضامنی ظهرنویسان رو از دست می دید:

  در چک های عادی یا ثبت شده، اگه چک برگشت بخوره، علاوه بر صادرکننده، هر کسی که پشت چک رو امضا کرده (ظهرنویس) هم مسئول پرداخت وجه چکه. یعنی شما می تونید هم از صادرکننده و هم از ظهرنویس ها پولتون رو مطالبه کنید. اما اگه چک صیادی ثبت نشده باشه، فقط می تونید از همون کسی که چک رو صادر کرده شکایت کنید و دیگه کاری به ظهرنویس ها ندارید.

• امکان تامین خواسته بدون تودیع خسارت احتمالی وجود نداره:

  در چک های تجاری معتبر، اگه شما برای مطالبه وجه چک شکایت کنید، می تونید از دادگاه بخواید که اموال صادرکننده رو توقیف کنه (تامین خواسته) تا نتونه اونا رو جابجا کنه. این کار رو بدون اینکه شما بخواید پولی به عنوان خسارت احتمالی به دادگاه بدید، انجام میدن. اما در مورد چک ثبت نشده که سند عادیه، برای تامین خواسته باید مبلغی رو به عنوان خسارت احتمالی توی دادگاه بگذارید که معمولاً حدود ۱۰ تا ۲۰ درصد مبلغ چکه. این خودش یه هزینه و دردسر اضافه است.

پای پلیس و شکایت کیفری در میون نیست!

شاید فکر کنید حالا که صادرکننده این کارو کرده، میشه ازش شکایت کیفری کرد و پلیس میاد دنبالش. اما متاسفانه باید بگیم که طبق قوانین فعلی، ثبت نکردن چک جدید، جرم تلقی نمیشه. یعنی این اقدام مجازات زندان یا جریمه نقدی کیفری نداره. در قانون جدید صدور چک و قانون مجازات اسلامی، هیچ ماده ای برای جرم انگاری این موضوع وجود نداره. پس، نمی تونید از این بابت شکایت کیفری کنید و پرونده شما فقط جنبه حقوقی داره.

خلاصه کلام اینکه، چک صیادی ثبت نشده، دیگه اون شاه کلید قدرتمند معاملات نیست و فقط یه کاغذ عادیه که نشون میده شما از کسی پول می خواید. پس باید راهکار متناسب با سند عادی رو بلد باشید.

تنها راه چاره قانونی: مطالبه وجه چک ثبت نشده به عنوان سند عادی

حالا که فهمیدیم چک صیادی ثبت نشده، اعتبار سند تجاری رو نداره و مثل یه سند عادیه، تنها راه چاره قانونی برای گرفتن پولتون اینه که از طریق دادگاه حقوقی اقدام کنید و مطالبه وجه سند عادی رو مطرح کنید. این یعنی چی و چطور باید انجامش بدید؟

شرایط و ماهیت این دعوا چیه؟

دعوای مطالبه وجه سند عادی، با دعوای مطالبه وجه چک برگشتی فرق می کنه. در اینجا:

• فقط می تونید از صادرکننده شکایت کنید:

  همونطور که قبلاً گفتیم، در این حالت دیگه نمی تونید سراغ ظهرنویس ها (کسانی که پشت چک رو امضا کردن) برید و فقط می تونید علیه همون کسی که چک رو صادر کرده، اقامه دعوا کنید.

• باید ثابت کنید که طلبکار هستید:

  برخلاف چک برگشتی که خودش به تنهایی دلیل طلب محسوب میشه، اینجا چک ثبت نشده فقط یکی از مدارک شماست. شما باید به دادگاه ثابت کنید که بابت این چک، از صادرکننده طلبکار هستید. البته خود چک که امضا و مبلغ و تاریخ داره، مدرک محکمی برای اثبات این موضوعه، اما اگه مدارک دیگه ای مثل قرارداد، فاکتور یا رسید هم دارید، ارائه اونا پرونده شما رو قوی تر می کنه.

این دعوا، یه دعوای کاملاً حقوقیه و هدفش اثبات طلب شما و الزام صادرکننده به پرداخت وجه چک هست.

قدم به قدم تا وصول پولتون (مراحل طرح دعوا)

حالا که تصمیم گرفتید از راه قانونی اقدام کنید، باید مراحل رو درست و قدم به قدم پیش برید. نگران نباشید، خیلی پیچیده نیست ولی نیاز به دقت داره:

ثبت نام در سامانه ثنا: اولین و مهمترین قدم

قبل از هر کاری، شما باید در سامانه ثنا (سامانه ابلاغ الکترونیکی قوه قضائیه) ثبت نام و احراز هویت کنید. تمام ابلاغیه ها و پیام های مربوط به پرونده شما، از این طریق به دستتون میرسه. اگه هنوز ثبت نام نکردید، می تونید به دو روش اقدام کنید:

• آنلاین: وارد سایت ثنا (sana.adliran.ir) بشید و مراحل ثبت نام اولیه رو طی کنید. بعد باید برای احراز هویت تصویری اقدام کنید.
• حضوری: با در دست داشتن کارت ملی به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کنید تا براتون ثبت نام و احراز هویت رو انجام بدن.

بدون داشتن کد ثنا، عملاً هیچ کاری توی سیستم قضایی نمی تونید انجام بدید.

نوشتن دادخواست مطالبه وجه سند عادی: چی باید بنویسیم؟

مهمترین سند شما برای شروع دعوا، دادخواست هست. دادخواست مطالبه وجه سند عادی، با دادخواست مطالبه وجه چک برگشتی یه سری تفاوت های ظریف داره:

• مشخصات کامل خواهان (شما) و خوانده (صادرکننده چک): اسم، فامیل، کد ملی، آدرس و اطلاعات تماس.
• مبلغ دقیق خواسته: همون مبلغی که روی چک نوشته شده.
• دلایل و منضمات (مدارک): اینجا باید به اصل چک صیادی ثبت نشده اشاره کنید. اگه مدارک دیگه ای مثل قرارداد، فاکتور یا پیامک های مرتبط دارید، اونا رو هم ضمیمه کنید.
• شرح خواسته: باید به دادگاه توضیح بدید که یه فقره چک صیادی از خوانده گرفتید که متاسفانه ثبت نشده و بانک هم به همین دلیل از پرداختش خودداری کرده. حالا شما به عنوان دارنده این سند عادی، تقاضای پرداخت وجه اون رو دارید.
• خواسته اصلی: صدور حکم بر محکومیت خوانده به پرداخت مبلغ چک و خسارت تاخیر تادیه (همون دیرکرد) و هزینه های دادرسی.

اگه در تنظیم دادخواست مطمئن نیستید، می تونید از یه وکیل یا کارشناس حقوقی کمک بگیرید تا دادخواست رو براتون درست و کامل تنظیم کنه.

مراجعه به دفاتر خدمات قضایی: پرونده رو شروع کنید!

بعد از اینکه دادخواستتون رو تنظیم کردید، حالا باید اون رو به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ببرید. این دفاتر وظیفه دارن دادخواست شما رو ثبت و به مرجع قضایی صالح ارسال کنن:

• با در دست داشتن اصل چک صیادی ثبت نشده، کارت ملی و دادخواست تنظیم شده (ترجیحاً به صورت فایل ورد هم همراهتون باشه)، به نزدیکترین دفتر خدمات قضایی برید.
• اونجا دادخواست شما رو بررسی می کنن، هزینه های لازم رو ازتون می گیرن و بعد از ثبت، اون رو به مرجع قضایی صالح می فرستن.
• بهتون یه برگه میدن که مشخصات پرونده و شماره رهگیری داره. این برگه رو خوب نگه دارید.

کدوم دادگاه یا شورا رسیدگی می کنه؟

مرجع رسیدگی به پرونده شما بستگی به مبلغ چک داره:

• شورای حل اختلاف: اگه مبلغ چک (اصلی و نه با دیرکرد) کمتر از ۲۰ میلیون تومان باشه، پرونده به شورای حل اختلاف میره. رسیدگی در شوراها معمولاً سریع تر و غیررسمی تره.
• دادگاه حقوقی: اگه مبلغ چک ۲۰ میلیون تومان یا بیشتر باشه، پرونده برای رسیدگی به دادگاه حقوقی ارجاع داده میشه.

دفتر خدمات قضایی خودش با توجه به مبلغ، پرونده رو به مرجع صالح ارسال می کنه و نیازی نیست شما کار خاصی انجام بدید.

پیگیری و حاضر شدن در جلسات: دفاع از حقتون

بعد از اینکه پرونده شما به دادگاه یا شورا رفت، پیامک های مربوط به زمان جلسه رسیدگی یا دستورات قضایی از طریق سامانه ثنا بهتون ابلاغ میشه. خیلی مهمه که:

• به موقع در جلسات حاضر بشید: عدم حضور شما ممکنه باعث بشه حقوقتون از بین بره یا پرونده به ضرر شما تموم بشه.
• مدارک رو کامل ارائه بدید: هر مدرکی که دارید و به اثبات طلب شما کمک می کنه (مثل قرارداد، فاکتور، شهادت شهود، پیامک ها و …) رو به دادگاه ارائه کنید.
• دفاعیات خودتون رو انجام بدید: اگه قاضی ازتون سوال پرسید، واضح و با آرامش توضیح بدید که چطور چک رو گرفتید و چرا ثبت نشده.

قاضی بعد از بررسی مدارک و شنیدن اظهارات طرفین، رأی صادر می کنه. اگه صادرکننده چک دفاع موثری نداشته باشه یا نتونه ثابت کنه که پولی به شما بدهکار نیست، به احتمال زیاد به نفع شما رأی صادر میشه.

از حکم تا اجرا: چطور پولتون رو بگیرید؟

بعد از اینکه رأی به نفع شما صادر شد، صادرکننده چک ممکنه به رأی اعتراض کنه. این فرآیند ممکنه یه مقدار طول بکشه تا رأی قطعی بشه. وقتی رأی قطعی شد:

• تقاضای صدور اجرائیه: باید از دادگاه بخواید که براتون اجرائیه صادر کنه. اجرائیه سندی رسمی هست که به صادرکننده دستور میده وجه چک رو پرداخت کنه.
• واحد اجرای احکام: اجرائیه به واحد اجرای احکام دادگستری فرستاده میشه. این واحد وظیفه داره حکم رو اجرا کنه.
• معرفی اموال: اگه صادرکننده چک، پول رو پرداخت نکرد، شما می تونید اموال و دارایی های اون رو به واحد اجرای احکام معرفی کنید (مثل حساب بانکی، ملک، خودرو و …) تا از طریق توقیف و فروش اونا، پولتون رو پس بگیرید.

این مرحله ممکنه کمی زمان بر باشه، اما نهایتاً با پیگیری درست، به پولتون می رسید.

چه مدارکی لازم دارید و چقدر هزینه داره؟

برای اینکه پرونده حقوقی شما بدون دردسر پیش بره، لازمه که مدارک مورد نیاز رو از قبل آماده کنید و از هزینه ها هم باخبر باشید. اینطوری غافلگیر نمیشید.

مدارک ضروری که باید داشته باشید:

وقتی به دفاتر خدمات قضایی مراجعه می کنید، این مدارک رو حتماً همراه داشته باشید:

• اصل چک صیادی ثبت نشده: این مهمترین مدرک شماست.
• کارت ملی: برای شناسایی شما به عنوان خواهان (برای اشخاص حقوقی، شناسه ملی شرکت).
• شناسه ثنا: اگه از قبل ثبت نام کردید، کد ثنا رو همراه داشته باشید. اگه نه، توی همون دفتر می تونید ثبت نام کنید.
• هرگونه مستندات دیگر مرتبط با طلب:
  • قرارداد یا تفاهم نامه ای که بابتش چک رو دریافت کردید.
  • فاکتور خرید یا فروش کالا/خدمات.
  • رسید پرداخت های قبلی (اگه قسمتی از مبلغ پرداخت شده).
  • پیامک ها یا ایمیل های مرتبط که نشون بده صادرکننده به شما بدهکاره.
  • شهادت شهود (اگه شاهد دارید).

  هرچی مدارکتون کامل تر باشه، دستتون برای اثبات طلب در دادگاه قوی تره.

هزینه هایی که باید پرداخت کنید:

شکایت حقوقی هزینه هایی داره که باید ازشون باخبر باشید. این هزینه ها ممکنه شامل موارد زیر باشه:

نوع هزینه	توضیحات	میزان (تقریبی)
هزینه دفاتر خدمات الکترونیک قضایی	شامل هزینه ثبت دادخواست، تایپ، احراز هویت ثنا (اگه اونجا ثبت نام کنید)	متغیر (معمولاً چند ده هزار تومان)
هزینه دادرسی	درصدی از مبلغ چک که بسته به مبلغ، متفاوته. (تا ۲۰ میلیون تومان ۲.۵ درصد، بالای ۲۰ میلیون تومان ۳.۵ درصد)	درصدی از مبلغ چک
هزینه احتمالی وکیل	اگه تصمیم بگیرید وکیل بگیرید، حق الوکاله وکیل هم به هزینه ها اضافه میشه.	توافقی با وکیل
هزینه کارشناسی (در صورت لزوم)	گاهی ممکنه برای تشخیص اصالت امضا یا موارد دیگه، دادگاه نظر کارشناس بخواد.	متغیر
هزینه اجرای حکم	بعد از صدور حکم قطعی، در مرحله اجرا هم هزینه هایی وجود داره.	درصدی از مبلغ حکم (مثلاً نیم عشر دولتی)

این هزینه ها ممکنه در نگاه اول زیاد به نظر برسه، اما اگه حقتون واقعاً تضییع شده، ارزش پیگیری رو داره.

یه نمونه دادخواست ساده (برای راهنمایی عملی)

برای اینکه بهتر متوجه بشید یه دادخواست مطالبه وجه چک ثبت نشده چطور باید تنظیم بشه، یه نمونه ساده و کاربردی براتون آوردیم. البته یادتون باشه این فقط یه الگوئه و باید با توجه به شرایط خاص خودتون تکمیل بشه.

ریاست محترم دادگاه حقوقی [نام شهرستان محل اقامت خوانده یا محل صدور چک]

با سلام و احترام،

احتراماً به استحضار می رساند اینجانب [نام و نام خانوادگی خواهان] فرزند [نام پدر خواهان] به شماره ملی [کد ملی خواهان] و آدرس [آدرس کامل خواهان]، در تاریخ [تاریخ دریافت چک] یک فقره چک صیادی به شماره [شماره ۱۶ رقمی چک] و شناسه صیادی [شناسه صیادی چک] با مبلغ [مبلغ چک به ریال و حروف] ریال از خوانده محترم آقای/خانم [نام و نام خانوادگی خوانده] فرزند [نام پدر خوانده] به شماره ملی [کد ملی خوانده] و آدرس [آدرس کامل خوانده] دریافت نمودم. متاسفانه، پس از بررسی های لازم مشخص گردید که خوانده محترم، اقدام به ثبت این چک در سامانه صیاد ننموده است.

با توجه به عدم ثبت چک مذکور در سامانه صیاد، بانک محال علیه از پرداخت وجه آن خودداری نموده و از نظر قانونی، این سند به عنوان یک سند عادی محسوب می گردد. نظر به اینکه خوانده محترم، به موجب امضای ذیل چک و صدور آن، مبلغ فوق را به اینجانب بدهکار می باشد و بنده نیز به دلیل عدم ثبت چک، قادر به وصول وجه آن از طریق بانکی یا اجراییه ثبتی نمی باشم، لذا با تقدیم این دادخواست، از محضر محترم دادگاه تقاضا دارم:

1. صدور حکم بر محکومیت خوانده به پرداخت مبلغ [مبلغ چک به ریال] ریال به عنوان اصل خواسته.
2. محکومیت خوانده به پرداخت خسارت تاخیر تادیه (دیرکرد) از تاریخ [تاریخ سررسید چک یا تاریخ امتناع از پرداخت] تا زمان اجرای حکم.
3. محکومیت خوانده به پرداخت کلیه هزینه های دادرسی.

دلایل و منضمات دادخواست:

• ۱. اصل و کپی مصدق (برابر اصل شده) چک صیادی شماره [شماره چک].
• ۲. کپی کارت ملی خواهان.
• ۳. (در صورت وجود) کپی قرارداد یا فاکتور مرتبط.
• ۴. (در صورت وجود) تصویر پیامک ها/مراسلات مرتبط.

با تشکر و احترام فراوان

نام و نام خانوادگی خواهان:

امضاء:

توصیه های دوستانه: چطور از اینجور مشکلات پیشگیری کنیم؟

ضرب المثل معروفی هست که میگه پیشگیری بهتر از درمانه. در مورد چک صیادی هم این کاملاً صدق می کنه. برای اینکه دیگه هیچ وقت با مشکل چک گرفتم ثبت نمیکنه چیکار کنم روبرو نشید، این توصیه های دوستانه و کاربردی رو جدی بگیرید:

همیشه قبل از قبول چک صیادی، وضعیت ثبت و تایید اون رو استعلام کنید

این مهمترین و حیاتی ترین نکته است. قبل از اینکه برگ چک رو از کسی بگیرید و بابتش جنسی رو تحویل بدید یا خدمتی رو ارائه کنید، حتماً با استفاده از اپلیکیشن های بانکی یا سامانه صیاد، از وضعیت ثبت چک مطمئن بشید. اول ببینید صادرکننده، چک رو ثبت کرده؟ بعد شما هم همونجا تاییدش کنید. این کار فقط چند ثانیه طول می کشه، ولی شما رو از ماه ها دردسر و پیگیری قانونی نجات میده. اگه صادرکننده گفت بعداً ثبت می کنم یا اینترنت ندارم، به هیچ عنوان چک رو قبول نکنید.

اصرار کنید چک صیادی حتماً ثبت شده باشه

بعضی از افراد ممکنه بگن مگه فرقی می کنه؟ همینجوری بگیرش! یا حالا ثبت هم نشد نشد، پولشو که بهت میدم!. تحت هیچ شرایطی فریب این حرف ها رو نخورید. توضیح بدید که طبق قانون جدید، چکی که ثبت نشه از نظر بانکی بی اعتباره و نمی تونید ازش استفاده کنید. اگه طرف مقابل تمایلی به ثبت نداره، بهتره اصلاً اون چک رو قبول نکنید و ازش بخواهید یه چک دیگه که ثبت شده، بهتون بده یا اصلاً از روش پرداخت دیگه ای استفاده کنید. یادتون باشه یک چک صیادی ثبت نشده، فقط یه برگ کاغذ امضا شده است و نه یک سند تجاری معتبر.

همیشه از آخرین اصلاحات قانون چک آگاه باشید

قوانین ممکنه تغییر کنن. سعی کنید همیشه از طریق اخبار موثق، سایت های حقوقی معتبر یا مشورت با متخصصین، از آخرین تغییرات و اصلاحات قانون چک باخبر باشید. این آگاهی به شما کمک می کنه تا در معاملاتتون همیشه یک قدم جلوتر باشید و کسی نتونه از عدم آگاهی شما سوءاستفاده کنه.

اهمیت مشاوره حقوقی با وکیل متخصص در صورت بروز هرگونه ابهام

مسائل حقوقی، هرچقدر هم که ساده به نظر برسن، ظرافت های خاص خودشون رو دارن. اگه در هر مرحله ای از دریافت چک، استعلام، تایید یا حتی پیگیری های قانونی، دچار ابهام شدید، حتماً با یه وکیل یا مشاور حقوقی متخصص در امور چک مشورت کنید. یه مشاوره کوتاه می تونه شما رو از خطاهای بزرگ نجات بده و بهترین راهکار رو پیش روتون بذاره.

یادتون باشه، بهترین راه برای حفاظت از دارایی و وقتتون در معاملات با چک صیادی، آگاهی، دقت و اقدام به موقع است.

نتیجه گیری

داشتن یه چک صیادی ثبت نشده، شاید اولش آدم رو حسابی شوکه و نگران کنه، ولی همونطور که با هم دیدیم، این مشکل غیرقابل حل نیست. مهم اینه که شما با آرامش، مراحل رو دنبال کنید و بدونید که چک گرفتم ثبت نمیکنه چیکار کنم و برای گرفتن حقتون باید از چه مسیری برید.

از استعلام اولیه با اپلیکیشن ها و سامانه ها گرفته تا تماس با صادرکننده و نهایتاً طرح دعوای حقوقی مطالبه وجه به عنوان یک سند عادی، همه اینها قدم هایی هستن که باید با دقت بردارید. یادتون باشه که چک صیادی ثبت نشده، دیگه اون اعتبار سند تجاری رو نداره و نمی تونید انتظار داشته باشید مثل یه چک برگشتی باهاش برخورد بشه، چون نه بانک وجهش رو میده و نه میشه بابتش شکایت کیفری کرد. پس راهش فقط پیگیری حقوقی به عنوان سند عادیه.

در نهایت، بهترین دفاع، پیشگیریه. همیشه قبل از قبول چک، وضعیت ثبت و تایید اون رو از طریق سامانه صیاد یا اپلیکیشن های بانکی استعلام کنید. این چند ثانیه وقت گذاشتن، شما رو از ماه ها و حتی سال ها دوندگی در راهروهای دادگستری نجات میده و خیالتون رو از بابت معاملاتتون راحت می کنه. با آگاهی و دقت در معاملات مالی، می تونید از مشکلات احتمالی جلوگیری کنید و با اطمینان خاطر بیشتری زندگی کنید.