افراد بزرگسال تا 800 بار در روز صورت خود را لمس می کنند/ ما چطور مریض می شویم؟

به گزارش ویکی سلامت،رابرت اکلس پزشک در سال 1909 گفت: «هیچ کاری در زندگی به اندازه بی توجهی درباره وضعیت دستانمان برای دیگران خطرناک نیست.» او در نوشتار هفت صفحه ای با عنوان «دست های کثیف» که در مجله ی Dietetic and Hygienic Gazette نیویورک منتشر شد، انگشتان کثیف را عامل مرگ بارترین جنایت های عصر خواند. به گفته ی این پزشک ساکن بروکلین، دست انسان که نسبت به گلوله، سم، تصادف قطار و زمین لرزه موجب مرگ ومیر بیشتری می شود، سلاح کشتار جمعی است که پیوسته جان افراد بی گناه را می گیرد.

مجله ویکی سلامت در گزارشی نوشت:اکلس با شواهد فراوانی از پژوهش های حوزه باکتری شناسی نشان داد کثیفی می تواند دست ها را به ظرف آزمایشگاهی مملو از پاتوژن تبدیل کند. او گفت: «تا وقتی عادت تمیز کردن به موقع و مناسب دست ها رواج پیدا نکند، رفع این بدبختی انسان امکان پذیر نیست.»

هدف اصلی خشم اکلس آشپزی به نام مری مالون معروف به مری حصبه بود که درحال گذراندن حکم انزوای اجباری در نورث برادر آیلند در شهر نیویورک بود.

آن طور که مجله ی اسمیتسونیان می نویسد، مالون در سال 1907 پس از اینکه مشخص شد از سال 1900 منبع شیوع تب حصبه در هفت خانواده بوده است، به عنوان تهدیدی برای سلامت عمومی دستگیر شد. شواهد همه گیرشناسی حاکی از آن بود که او غذای مشتریان خود را با دست های نشسته آماده می کرد. البته مالون این اتهام را نپذیرفت. او بهداشت ضعیف دست های خود را انکار نکرد، اما همچنین نتوانست متوجه شود که چگونه می توانسته دیگران را آلوده کند. تب حصبه دارای علایم زیادی مانند تب شدید طولانی مدت، سردرد و ناخوشی است ولی مالون هیچ یک از این علایم را نشان نمی داد.

اگر تب حصبه درمان نشود، در 30 درصد موارد موجب مرگ می شود و پیش از ساخت آنتی بیوتیک ها، در آمریکا سالانه هزاران نفر بر اثر این بیماری جان خود را از دست می دادند. فقط انسان ها توسط این پاتوژن آلوده می شوند و معمولاً آن را ازطریق غذا و آب آلوده به ادرار یا مدفوع پر از سالمونلا به دیگران منتقل می کنند.

با توجه به اینکه تجزیه وتحلیل های آزمایشگاهی مدفوع مالون ثابت کرد پاتوژن عامل حصبه به فراوانی در مدفوع او وجود دارد، انتقال ازطریق دست های آلوده احتمالاً روش انتقال بیماری توسط مالون بوده است و او در رفت وآمدهای بین توالت و آشپزخانه از صابون استفاده نمی کرد.

مالون حتی پس از آزادی در سال 1910 باور نداشت ناقل بدون علامت حصبه است. او به آشپزی ادامه داد و عادت شستن دست ها را رعایت نکرد. پس از اینکه افراد بیشتری به دلیل غذاهای آلوده او بیمار شدند و جان باختند، او برای بار دوم در سال 1915 دستگیر شد و با تعیین حکم انزوا برای او، مالون بقیه عمرش را در انزوا سپری کرد.

مری مالون که مطبوعات او را مری حصبه می خواندند، در سال 1907 به عنوان تهدیدی برای سلامت عمومی دستگیر شد.

داستان مالون درس های زیادی به همراه دارد و خطر کثیفی دست ها یکی از آنها است. اما حتی امروزه خطرات بیماری ها غالباً شامل پاتوژن ها و راه های انتقالی می شود که قادر به تشخیص آنها نیستیم.

مت فریمن ویروس شناس در کارگاه آموزشی در سال 2017 به خوبی به این موضوع اشاره کرد. از تعدادی از دانشمندان دعوت شده بود تا برای گروهی فیلمسازان سخنرانی کنند و موضوع مت برای فیلم های هالیوودی عالی بود: ویروس های مرگباری که اخیراً در انسان ها ظاهر شده اند.

وقتی مت سخنرانی خود را به پایان رساند، یکی از فیلمسازان از او پرسید که درحال حاضر چقدر باید نگران این پاتوژن ها باشیم. مت به سرعت پاسخ داد: «درحال حاضر فوری ترین تهدید ما شیوع نوروویروس ازطریق ظرف خوراکی کنار حمام است.» حق با مت بود. در مکان برگزاری جلسه که توسط یکی از سازمان های علمی برتر ایالات متحده ترتیب داده شده بود، در مسیر رفت وآمد به توالت ظرف حاوی شیرینی روی میز کوچکی وجود داشت.

نورویروس مانند سالمونلا تیفی نوعی پاتوژن روده است که معمولاً ازطریق غذا، آب و سطوح آلوده منتشر می شود. این ویروس یکی از علت های اصلی گاستروانتریت (که به آنفلوانزای معده نیز شهرت دارد) و بسیار مسری است. یکی از علت های مسری بودن شدید ویروس مذکور این است که مقدار کمی از آن می تواند موجب عفونت شود. فرد آلوده می تواند میلیاردها ذره ریز نوروویروس را در مدفوع و استفراغ خود دفع کند و فقط 18 ذره کافی است تا فرد دیگری را آلوده کند. نورویروس بسیار قابل انتقال است، زیرا به وسیله دست ها می تواند به همه جا برود.

در سال 2010 تیم فوتبال دختران اورگن در تورنمنت خارج از ایالتی در اتاق های مشترک هتل حضور داشتند و چندین نفر از اعضای تیم دچار گاستروانتریت حاد شدند. اولین دختری که بیمار شد (که بیمار صفر نامیده می شود) از حمامی استفاده کرده بود که در آن کیسه ای از خوراکی ها وجود داشت. او به کیسه یا محتویات آن دست نزد، اما سطوح آنها را با استفراغ، اسهال و شست وشوی توالت آلوده کرد که همه می توانند نورویروس ها را وارد هوا کنند و زمینه ساز انتشار آن شوند. بیمار صفر صبح روز بعد به خانه رفت، اما هم تیمی هایش خوراکی های درون کیسه را خوردند. در عرض 48 ساعت، هفت بازیکن و همراهانشان بیمار شدند.

ناخوشی اغلب نشانه مفیدی از عفونت است که به بیماران و اطرافیان آنها می گوید از وی فاصله بگیرند. اما مانند سالمونلا تیفی، عفونت های ناشی از نوروویروس هم می توانند بدون اینکه علامتی داشته باشند، مسری باشند. افراد بیمار ممکن است قبل از اینکه احساس ناخوشی کنند یا چند هفته پس از احساس بهبودی، ویروس را در مدفوع خود دفع کنند. بنابراین، شستن دست ها یکی از ساده ترین و موثرترین راه ها برای پیشگیری از انتقال بیماری است. قرار دادن خوراکی ها دور از سرویس بهداشتی یکی دیگر از روش های موثر است.

میکروب ها و دست های ما

بیشتر میکروب ها رو و درون بدن انسان ساکنان پایدار، اما بی ضرری هستند. میکروب های روی دست نیز از این قاعده مستثنی نیستند.

بسیاری از میکروب های روی نوک انگشتان ما فواید مهمی برای سلامتی دارند. برای مثال، یکی از عملکردهای کلیدی میکروبیوم پوست که عمدتاً از باکتری تشکیل شده، مقاومت دربرابر اسید است. این میکروب ها با تنظیم اسیدیته پوست، به حفظ سد نفوذناپذیر قوی کمک می کنند که مانع از دست رفتن آب و الکترولیت از بدن می شود و این امر لازمه زندگی موجودات خشکی زی ای مانند ما انسان ها است. سد پوستی ما همچنین با جلوگیری از نفوذ مواد خارجی مانند پاتوژن ها، مواد آلرژی زا و مواد شیمیایی به بدن از بیماری های عفونی و آلرژی جلوگیری می کند.

افراد بزرگسال ممکن است تا 800 بار در روز صورت خود را لمس کنند

اگرچه بسیاری از میکروب هایی که با پوست در تماس قرار می گیرند یا روی آن زندگی می کنند، در حالت معمول نمی توانند موجب عفونت شوند، هر نقصی در پوست مانند بریدگی، خراش، سوختگی یا گازگرفتگی می تواند نقطه ورود پاتوژن مهاجم مانند ویروس ابولا یا ویروس زیکا باشد که به ترتیب ازطریق خون آلوده پستاندار آلوده یا بزاق آلوده پشه منتقل می شوند.

اما موارد مذکور رایج ترین راه های مشارکت دست های ما در انتشار بیماری نیستند. در عوض، دست های ما در انتقال غیرمستقیم پاتوژن ها بین افراد ازطریق اجسام و سطوح آلوده مهم هستند. این اشیای خطرناک که فومایت نامیده می شوند، همه جا هستند: تلفن، شیرآلات، دستگیره در، دکمه های آسانسور، حوله، ظروف، غذا و موارد دیگر. ما این اشیاء و میکروب های روی آنها را همیشه لمس می کنیم.

کودکان در جریان بازی در فضای باز می توانند بیش از 600 بار در ساعت اشیاء و سطوح را لمس کنند. در همین حین، آنها ممکن است دهان خود یا دیگران را حدود 20 بار در ساعت لمس کنند. بزرگسالان هم این کار را زیاد انجام می دهند. صرف نظر از سن و جنس، ممکن است تا 800 بار در روز صورت خود را لمس کنیم. در بیشتر موارد، به طور ناخودآگاه به صورت خود دست می زنیم، بنابراین اگر فکر می کنید استثنا هستید، شاید به آن خاطر باشد که به یاد نمی آورید صورت خود را لمس کرده اید.

تماس دست با دهان، بینی و چشمان (معروف به منطقه T) پرخطرترین نوع لمس صورت محسوب می شود. علت آن است که غشاهای مخاطی که این ساختارها را پوشانده اند، می توانند به عنوان محیط مناسبی برای بیماری زایی میکروب ها عمل کنند.

مشاهده شده است افراد در مکان های عمومی در حدود هشت بار در ساعت منطقه T صورت خود را لمس می کنند و این تعداد در کودکان دوبرابر می شود. در مطب های پزشکی، برخی از کارکنان به همین اندازه صورت خود را لمس می کنند، گرچه پزشکان معمولاً کمتر این کار را انجام می دهند.

تماس دست با فومایت ها و غشاهای مخاطی می تواند ترکیب خطرناکی باشد. افراد آلوده به پاتوژن ها می توانند آنها را در بزاق، مخاط، خون، ادرار و مدفوع و همچنین در ترشحات تنفسی به شکل قطرات و ذرات معلق در هوا دفع کنند. این پاتوژن ها می توانند به روش های مختلف از عطسه انفجاری گرفته تا لمس اتفاقی به فومایت ها منتقل شوند. پاتوژن ها می توانند برای مدت زمان مختلفی از چند ساعت گرفته و در برخی از مواد تا چندین ماه بسته به نوع پاتوژن، نوع فومایت و شرایط محیطی باقی بمانند.

در طول دنیاگیری کووید 19 وقتی اولین توصیه های مقامات بهداشتی شامل شستن دست ها، پاک کردن سطوح و اجتناب از دست زدن به صورت بود، بسیاری از مردم از این موضوع مطلع شدند.

احتمال انتقال برخی از پاتوژن ها ازطریق فومایت ها و تماس دست به دست بیشتر است. این مورد برای برخی از پاتوژن های دستگاه گوارش مانند سالمونلا تیفی، نوروویروس و پولیوویروس (ویروس عامل فلج اطفال) صدق می کند که معمولاً مسیر انتقال مدفوعی-دهانی را دنبال می کنند. باکتری های دیگری مانند ویبریو کلرا (باکتری عامل وبا) و اشریشیا کلی (باکتری ای که بسته به نوع سویه می تواند موجب عفونت های مختلفی شود) بیشتر ازطریق آلودگی غذا و آب به مدفوع آلوده منتشر می شوند.

انتقال به واسطه ی فومایت ها برای پاتوژن های تنفسی مانند راینوویروس که علت اصلی سرماخوردگی است نیز نگران کننده به نظر می رسد. مطالعه ای نشان داد حدود 14 درصد از راینوویروس های روی انگشتان دست فرد ازطریق دستگیره در یا شیر آب و نیمی از آن ازطریق تماس دست به دست به فرد دیگر منتقل می شود.

مطالعه دیگری نشان داد پس از یک شب اقامت در هتل، بزرگسالان مبتلا به سرماخوردگی ناشی از راینوویروس، حدود 35 درصد از 150 موارد آزمایش شده مانند خودکار، کلید برق، کنترل از راه دور و تلفن ها را آلوده کردند. در یک سوم کارآزمایی ها، افراد مورد مطالعه تا 18 ساعت پس از آلوده کردن این سطوح، ویروس را به طور غیرمستقیم به نوک انگشتان افراد دیگر منتقل کردند.

بحث نقش دست ها در انتقال بیماری ها مدت ها قبل از مالون وجود داشت. وقتی در سال 1847، ایگناتس زملوایس پزشک مجارستانی مداخلاتی را ابداع کرد که لقب «پدر بهداشت دست» را برای وی به ارمغان آورد، رشته پزشکی در آستانه ی انقلابی تازه بود. جراحان به تازگی شروع به استفاده از بیهوشی عمومی هنگام عمل روی بیماران کرده بودند که می توانستند برای اولین بار بدون اینکه درد بکشند، تحت عمل جراحی قرار گیرند.

بیهوشی برای اولین بار در سال 1845 برای زایمان استفاده شد. در آن زمان، مرگ مادرها حین زایمان بسیار رایج بود. به طور کلی به ازای هر 1000 نوزاد متولدشده در قرن نوزدهم، 10 مادر جان خود را از دست می دادند.

یکی از دلایل اصلی مرگ ومیر مادران، سپتی سمی مرتبط با زایمان بود که تب نفاسی یا تب پس از زایمان نیز نامیده می شود، و بعداً مشخص شد باکتری استرپتوکوک پیوژنز موجب آن می شود.

تب نفاسی بین سال های 1841 تا 1847 علت 16 درصد از مرگ و میرهای مادران در بیمارستان در وین بود که زملوایس در آنجا کار می کرد. اگرچه مادران در یک بخش زنان و زایمان بیمارستان بیشتر از بخش دیگر فوت می کردند و زملوایس برآن شد تا علت را پیدا کند. او آمار مرگ ومیر بیمارستان را در طول چندین دهه بررسی کرد و متوجه شد نرخ مرگ ومیر این دو بخش پس از سال 1841 از هم فاصله گرفته است. در آن زمان، در یکی از بخش ها فقط ماماها کار می کردند. در بخش دیگر، دانشجویان پزشکی و پزشکان به زایمان مادران کمک می کردند و در اتاقی در آن نزدیکی، کالبدشکافی نیز انجام می دادند.

پس از اینکه یکی از آسیب شناسان بیمارستان طی لغزیدن چاقوی جراحی حین کالبدشکافی دچار بیماری شبیه تب نفاسی شد، زملوایس متوجه موضوع شد. او با این نتیجه گیری که متخصصان زنان و زایمان و دانشجویان پزشکی با آلوده کردن بیماران باردار با ذرات جسد که روی دستانشان بود، آنها را دچار تب نفاسی می کردند، پروتکل های سختی وضع کرد. همه باید پس از خروج از اتاق کالبد شکافی و قبل از تماس با بیمار، دست های خود را با آهک کلردارشده تمیز می کردند؛ اما چرا آهک کلردارشده؟ زملوایس فکر نمی کرد آب و صابون به اندازه کافی قوی باشد که عوامل بیماری زا را پس از کالبدشکافی از روی دست پاک کند و محلول آهک کلریدشده قوی ترین محصول مورد استفاده کارکنان بخش نظافت در بیمارستان بود.

47217