دبیر کل جدید ناتو کیست؟

رسول سلیمی: اعضای «سازمان پیمان آتلانتیک شمالی» موسوم به «ناتو» در جریان نشستی در مقر این پیمان نظامی در شهر بروکسل مارک روته نخست وزیر مستعفی هلند را به عنوان رئیس جدید این پیمان نظامی انتخاب کردند. طی ۱۰ سال اخیر این اولین باری است که دبیرکل ناتو تغییر پیدا می کند. استولتنبرگ از اکتبر ۲۰۱۴ تاکنون دبیرکل ناتو بوده و از فردا این مقام به روته خواهد رسید.

در همین راستا خبرگزاری رویترز گزارش داد: «در حال حاضر بسیاری از موارد به این بستگی دارد که روته بتواند در یک ائتلاف ۳۲ عضوی اجماعی ایجاد کند. توانایی ناتو برای محافظت از نزدیک به یک میلیارد نفر تحت حمایت خود نه تنها به قدرت نظامی بلکه به وحدت سیاسی نیز بستگی دارد.» رویترز در ادامه گزارش تاکید کرد: «مارک روته» ۵۷ ساله که ۱۴ سال نخست وزیر بود و طولانی ترین دوره زمامداری را رقم زد در صحنه های بین المللی تجربه زیادی دارد و با اینکه سیاستمداری شخصا آرام و خونگرم بوده اما گاها از منتقدان سرسخت دولت های دیگر به شمار رفته است.

او در هلند ریاست حزب راست میانه «آزادی برای مردم و دموکراسی» را برعهده داشت و از سال ۲۰۱۰ چهار دولت مختلف در هلند را رهبری کرده است. به او به دلیل شخصیت کاریزماتیک و خاص و همچنین آسیب نخوردن از انتقادات لقب «مارک تفلون» داده اند. او نه تنها رکورد طولانی ترین نخست وزیری تاریخ هلند را به خود اختصاص داده که در میان رهبران اروپایی کنونی هم پس از ویکتور اوربان نخست وزیر مجارستان در رتبۀ دوم قرار دارد.

این در حالی است که برخی اعضای ناتو بویژه در کشورهای اروپای شرقی معتقد بودند که این پست باید به شخصی از شرق اروپا داده شود و به همین دلیل در این موضوع محتاط تر عمل کردند اما آنها نیز درنهایت پشت سر روته ایستادند که منتقد سرسخت ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه و یکی از متحدان جدی اوکراین محسوب می شود.

روته برای حفظ ناتو تنها با ترامپ دست و پنجه نرم نخواهد کرد بلکه در سرتاسر اروپا نیز احزاب راست افراطی بدبین به ناتو و دوستدار پوتین در حال قدرت گیری هستند. بطور مثال فرانسه در آستانه یک انتخابات پارلمانی است که می تواند منجر به قدرت گیری بی سابقه راست افراطی شود. در هلند نیز حزب راست افراطی «برای آزادی» به رهبری گیرت ویلدرز چالش مشابهی را ایجاد کرده است.

از سوی دیگر روته از حامیان جدی اوکراین است که بر لزوم مقابله با روسیه تأکید ویژه ای دارد؛ اما باید دید شرایط تحولات در سیاست داخلی کشورهای عضو در طول ماه های آینده چگونه رقم خواهد خورد و تغییر تحولات رهبران چه جهت گیری های تازه ای را در این ائتلاف فراآتلانتیکی شکل می دهد.

بسیاری روته را به واسطۀ سال ها حضور در قدرت در هلند و کار کردن با احزاب مختلف فردی اهل تعامل می دانند که توان مذاکره اقناع و معامله با گروه های مختلف را دارد و در نتیجه او را شخصیتی مناسب برای رهبری ناتو به ویژه برای دوران آمریکای ترامپ می دانند.

چه آنکه ناتو اعلام کرد همچنان یک سوم از اعضای این پیمان با وجود این که ۱۰ سال پیش این تعهد را پذیرفته بودند هنوز به آن عمل نکرده اند و کشورهای جنوب اروپا (ایتالیا اسپانیا و پرتغال) از جمله بدترین متخلفان در این باره هستند.

تحلیلگران معتقدند «چالش های فراوانی بر سر راه «مارک روته» وجود دارد که از جمله آنها می توان به بازگشت احتمالی «دونالد ترامپ» رئیس جمهور سابق آمریکا به کاخ سفید که نسبت به ائتلاف ناتو بدبین است اشاره کرد.»

از دیگر چالش های رئیس جدید ناتو را مقام پیشین او تشریح کرده است. به گفته ینس ستولتنبرگ رئیس پیشین ناتو بازی جنگی کرملین در اولین زمستان این جنگ چنان بود که شبکه برق اوکراین به شدت مورد حمله قرار داد. راه حل این مشکل تقویت سیستم های دفاع هوایی اوکراین است که می توانند از تامین کنندگان انرژی همچنین کارکنان بخش تعمیر و نگهداری که برای تعمیر تأسیسات آسیب دیده کار می کنند محافظت کنند.

ناظران سیاسی پیشبینی می کنند «روته در جایگاه جدید خود به عنوان دبیر کل ناتو تحت فشار اعضای این ائتلاف در شرق اروپا برای محافظت از آنها به بهانه تهدید روسیه خواهد بود. از زمان جنگ روسیه ناتو تعداد نیروهای خود در اوکراین را به دو برابر افزایش داده و به حدود ۱۰ هزار نیرو رسانده است. ناتو مدعیست که می تواند بسرعت صدها هزار نیروی دیگر را اضافه کند. با این حال کشورهای شرق اروپا همچنان خواستار نیروها و سلاح های بیشتری از جمله سامانه های دفاعی هستند و از اعضای غربی ناتو می خواهند دارایی های نظامی بیشتری را روانه شرق کنند.»

شبکه ان. بی. سی هم پیش بینی کرد که مارک روته با «چالش حفظ حمایت متحدان از نبرد اوکراین علیه تهاجم روسیه روبرو خواهد شد و در عین حال باید از کشاندن مستقیم ناتو به جنگ با مسکو محافظت کند.»

311213