کوه های خاکی سهند

اگه دنبال یه جای خوش آب و هوا می گردی که هم دلت توش باز شه و هم یه عالمه چیزای جدید کشف کنی، کوه های خاکی سهند یه انتخاب فوق العاده ست. این کوهستان با خاک حاصلخیز آتشفشانی و آبرفتی، برخلاف خیلی از کوه های سنگی، یه فرش سبز بی نظیره که بهش لقب عروس کوهستان های ایران رو داده. اینجا قراره با هم بریم ته و توی این سرزمین شگفت انگیز رو دربیاریم.

تا حالا به این فکر کردی که یه کوه چطور می تونه هم عظمت آتشفشان خاموش رو داشته باشه و هم دامنه هایی به این سرسبزی و حاصلخیزی؟ سهند دقیقاً همینه! یه آتشفشان که نه با سنگ و صخره، که با خاک غنی و نفوذپذیرش دل هر طبیعت گردی رو می بره. این ویژگی خاص، سهند رو از بقیه کوه ها متمایز می کنه و بهش یه هویت منحصربه فرد داده. توی این مقاله، می خوایم از رازهای این خاک جادویی بگیم، از قله های سربه فلک کشیده اش تا چشمه های جوشانش، از حیات وحش بی نظیرش تا تجربه هیجان انگیز اسکی روی برف هاش. پس آماده باش که یه سفر جذاب به قلب آذربایجان داشته باشیم.

کوه سهند کجاست؟ یه نگاه به موقعیت جغرافیایی

سهند، این کوه باشکوه، دقیقاً تو دل استان آذربایجان شرقی جا خوش کرده. فکر کن یه مثلث بزرگ که جنوب تبریز، شمال مراغه و شمال غرب هشترود و شرق آذرشهر رو دربرمی گیره. این کوهستان بزرگ، بخشی از رشته کوه های مرکزی ایرانه و خودش یه دنیای جداگونه ست. برای اینکه دقیق تر بدونیم کجاست، باید بگیم که حدوداً ۶۰ کیلومتر جنوب شرقی تبریز و حدود ۴۵ کیلومتر جنوب غربی مراغه قرار داره. خلاصه هر طرف آذربایجان شرقی که باشی، سهند رو می تونی ببینی.

برای رسیدن به این بهشت خاکی، چند تا مسیر اصلی داری. اگه از تبریز حرکت می کنی، باید از جاده تبریز-هریس بری و بعدش سمت روستای سعیدآباد بپیچی و ادامه بدی تا به روستاهایی مثل ایرانق و متنق برسی و در نهایت به پیست اسکی سهند و مسیرهای کوهنوردی. اگه از مراغه می آی، مسیرت به سمت قله های جنوبی سهند می افته، مثلاً از روستاهای قراتلو و کرده ده می تونی به دامنه ها برسی. مسیر از بستان آباد هم از غرب این شهر شروع می شه و به سمت سعیدآباد می ره که بعدش به همون مسیر تبریز می پیونده. خلاصه اینکه هر طرف که باشی، می تونی راهی برای رسیدن به این عروس کوهستان پیدا کنی. اطراف سهند هم پر از روستاهای دوست داشتنی مثل لیقوان، ثمرخیزان، نوجه ده کوه، متنق و هراب هستن که هر کدومشون می تونن یه نقطه شروع عالی برای طبیعت گردی باشن.

راز «خاکی» بودن سهند: از فوران آتشفشان تا خاک حاصلخیز

حالا می رسیم به بخش اصلی و جذاب ماجرا؛ اینکه چرا به سهند می گیم «کوه خاکی». داستان سهند، داستان یه آتشفشان خاموشه. سال های خیلی دور، میلیون ها سال پیش، این کوه یه آتشفشان فعال بود که مواد مذاب و خاکستر رو با قدرت زیاد به بیرون پرتاب می کرد. همین فوران ها، پایه و اساس خاک بی نظیر سهند رو ساختن.

وقتی خاکسترها و مواد مذاب آتشفشانی سرد شدن، لایه های پشت سر هم روی هم نشستن. بعدش، توی طول میلیون ها سال، بارون و برف و باد و یخبندان، همه دست به دست هم دادن تا این لایه ها رو فرسایش بدن و تجزیه کنن. نتیجه چی شد؟ یه خاک عمیق، نفوذپذیر و فوق العاده حاصلخیز که پر از مواد معدنی لازمه برای رشد گیاهان. این خاک، دقیقاً همون چیزیه که سهند رو از کوه های سنگی و صخره ای دیگه ایران متمایز می کنه و بهش اجازه می ده این قدر سبز و پرگل باشه.

اینجا دیگه مثل البرز یا زاگرس، فقط صخره های تیز و برهنه نمی بینی. یه بستر خاکی وسیع داری که مثل یه سفره پهن شده و هر چیزی رو که روش می کاری، با جون و دل بزرگ می کنه. فکر کن این خاک چقدر غنیه که حتی معادن پوکه هم توش پیدا می شه! پوکه معدنی که خودش نشون دهنده ماهیت آتشفشانی و معدنی کوهه. این لایه های آبرفتی و خاکستری که روی هم تلنبار شدن، باعث شدن سهند به یه انبار بزرگ مواد مغذی تبدیل بشه. همین مسئله، دلیل اصلیه که سهند لقب «عروس کوهستان های ایران» رو گرفته؛ چون با لباس سبز و گل گلی اش، حسابی دلبری می کنه.

سهند، با خاک حاصلخیز آتشفشانی و آبرفتی اش، برخلاف بسیاری از کوه های سنگی، بستری برای رویش انبوه گیاهان و سرسبزی بی نظیر فراهم کرده و لقب «عروس کوهستان های ایران» را به آن بخشیده است.

تاریخچه زمین شناختی و جایگاه اساطیری سهند

فعالیت آتشفشانی سهند، همون طور که گفتیم، میلیون ها سال پیش تموم شده. آخرین باری که این کوه نفس گرم کشیده، بین ۱۲ تا ۱۴ میلیون سال پیش بوده. کارشناس ها حتی می گن شاید زمانی اطراف این قله، دریاچه ای کم عمق وجود داشته که الان اثری ازش نیست. این تاریخچه طولانی، سهند رو به یه گنجینه زمین شناسی تبدیل کرده. شاید باورتون نشه ولی این همه خاک که حالا شده بستر زندگی، نتیجه همون فوران های آتشین گذشته ست.

جالبه بدونید که اسم سهند توی متون کهن هم اومده. توی کتاب های مثل «بنده ش»، «زامیادیشت» و «زادسپرم»، از کوهی به اسم «اسنوند» تو آذربایجان یاد شده. بعضی محقق ها حدس می زنن که اسنوند همون سهند خودمونه، جایی که زرتشت با الهه آب ها صحبت کرده. این نشون می ده که سهند از قدیم الایام، یه جایگاه خاص و اساطیری داشته و فقط یه کوه معمولی نبوده، بلکه یه سرزمین پر از رمز و راز و داستانه.

قلل باشکوه سهند: اوج شکوه و زیبایی

سهند فقط یه کوه نیست، یه رشته کوه بزرگه با کلی قله های بلند و سربه فلک کشیده. این کوهستان بیشتر از ۳۰ تا قله داره که ارتفاعشون بالای ۳۰۰۰ متره! بلندترین قله اش هم که معرف حضور همه کوهنوردهاست، «قله کمال» یا همون «قوچ گلی داغی» خودمونه که با ۳۷۰۷ متر ارتفاع، مرتفع ترین نقطه استان آذربایجان شرقی به حساب میاد و توی محدوده شهرستان بستان آباد قرار داره.

غیر از کمال، قله های دیگه ای مثل جام (که بعضیا به اشتباه فکر می کنن بلندترینه و ۳۵۴۸ متره)، سهند (۳۵۲۸ متر)، حرم داغی، بوز داغ، ارونه، زرّی داغ، بویوک داغ، کریم داغی، لیقوان داغی، سلطان داغی، دمیرلی، آغ داغ، موتال داغی، قبله داغی، ارشد داغی، شیر داغی، گیروه داغی، چاناق، اوو داغی، آتاشان، درویشلر هستن که هر کدومشون زیبایی های خاص خودشون رو دارن. مثلاً قله جام یه چاه آب قدیمی داره که می گن دهانه آتشفشان بوده. یا دریاچه قوچ گلی که تو دامنه قله کمال، مثل یه نگین آبی می درخشه. وقتی روی یکی از این قله ها وایستی و به اطراف نگاه کنی، از شمال جلگه تبریز رو می بینی و از جنوب جلگه مراغه رو. واقعاً یه منظره بی نظیره که آدم رو محو خودش می کنه و باعث می شه خستگی کوهنوردی رو کامل فراموش کنی.

آب و هوای سهند: چرخه ی حیات در دامنه های خاکی

آب و هوای سهند هم مثل خودش خاصه! اینجا یه آب و هوای سردسیری و کوهستانی داره که توی هر فصلی زیبایی های خودشو به رخ می کشه. زمستون ها که حسابی سرده و برف زیادی می باره، جوری که قله ها تا مدت های طولانی سفیدپوش می مونن. میزان بارش سالانه توی قله ها ممکنه به ۶۰۰ تا ۷۰۰ میلی متر هم برسه که رقم قابل توجهیه. البته همین برف و بارون، باعث می شه خاک سهند سیراب بشه و توی بهار و تابستون، یه فرش سبز رو روی دامنه هاش پهن کنه. زمستون های سهند خیلی طولانی ان، گاهی تا هشت ماه هم طول می کشن، به همین دلیله که اینجا جنگل های انبوهی مثل شمال کشور نمی بینیم، اما عوضش پر از مراتع سرسبز و چمنزاره.

اگه دلت می خواد سهند رو توی اوج سرسبزی و گل های رنگارنگش ببینی، بهترین زمان بهار و تابستونه. مخصوصاً توی اردیبهشت و خرداد، که لاله های واژگون و هزار جور گل دیگه توی دامنه هاش سر از خاک در میارن و هوا هم خنکه و برای کوهنوردی و طبیعت گردی عالیه. زمستون ها هم که پیست اسکی سهند حسابی فعاله و برای علاقه مندان به ورزش های زمستونی، یه مقصد عالیه و می شه حسابی از برف و هیجان لذت برد. مردم محلی و عشایر هم معمولاً از اوایل بهار به دامنه های سهند کوچ می کنن و تا پایان تابستون اونجا می مونن.

پوشش گیاهی و جانوری: بهشتی سبز با ریشه هایی در خاک

حالا که از خاک حاصلخیز سهند گفتیم، نوبت می رسه به موجوداتی که از این خاک جون می گیرن و بهش زندگی می بخشن؛ یعنی گیاهان و حیوانات. همین خاک غنی آتشفشانیه که باعث شده سهند یه تنوع گیاهی بی نظیر داشته باشه. شاید جنگل های انبوهی مثل شمال ایران اینجا نبینی، ولی عوضش پر از گیاهان علفی، گل های وحشی و گیاهان داروییه. مناطق حفاظت شده سهند هم برای حفظ این تنوع زیستی، نقش خیلی مهمی دارن.

گیاهان سهند: فرش سبزی از طبیعت

فکر کن بری سهند و توی اردیبهشت، چشمات به لاله های واژگون بیفته که مثل چراغ های قرمز و نارنجی روی دامنه ها روشن شدن! واقعاً منظره شگفت انگیزیه. زیستگاه اصلی لاله های واژگون سهند توی منطقه «چورخ»، روستای کوهستانی «صومعه» و روستای «یای شهری» هست. غیر از لاله های واژگون، انواع گون (سیاه گون هم هست)، کلاه میرحسن، فرفیون، قانقال و کلی گیاه دارویی دیگه هم اینجا پیدا می شه. دامنه های سهند یه آزمایشگاه طبیعی برای گیاه شناس هاست و یه بهشت برای کسایی که عاشق جمع آوری گیاهان دارویی هستن. بیشتر از ۱۵۶ گونه گیاهی تو این منطقه شناسایی شده که ۲۶ تاشون بومیه، یعنی فقط اینجا پیدا می شن.

این خاک حاصلخیز، حتی شرایط رو برای تولید عسل های عالی هم فراهم کرده. توی دشت های پرگل سهند، زنبوردارها کندو می ذارن و عسل چهل گیاه بی نظیری تولید می کنن که هم خوشمزه است و هم خواص درمانی زیادی داره. اگه مسیرت به سهند افتاد، حتماً یه شیشه از این عسل رو سوغات ببر. بهترین زمان خرید هم بهار و تابستونه که عسل تازه رو از خود عشایر و کندودارها می شه تهیه کرد.

حیوانات سهند: زندگی در دل کوهستان

سهند فقط برای گیاه ها نیست که بهشته، برای حیوانات هم یه خونه امن و پر از نعمته. اینجا کلی پستاندار و پرنده زندگی می کنن. قوچ و میش ارمنی که معرف حضور همه هستن و از پرجمعیت ترین حیوانات این منطقه به حساب میان. غیر از اونا، گربه وحشی، گرگ، روباه، راسو، خفاش، و حتی سیاه گوش و خرس قهوه ای و پلنگ هم تو این دامنه ها دیده می شن که البته خرس و پلنگ کمیاب ترن. بر اساس آخرین سرشماری ها، جمعیت قوچ و میش ارمنی تو این منطقه به بیش از ۵۰۰ راس می رسه.

پرنده ها هم که دیگه بماند! از عقاب طلایی، کورکور، کرکس، سارگپه، سنقر گندم زار و بالابان گرفته تا دلیچه، بلدرچین، کبک و تیهو، آسمون سهند پر از پرنده هاییه که هر کدومشون یه جور آواز می خونن. توی چشمه ها و رودخانه های این کوهستان هم آبزیان مختلفی زندگی می کنن که ماهی قزل آلای رودخانه ای از معروف ترین اوناست. بخش های زیادی از سهند هم «منطقه شکار ممنوع» اعلام شده تا این تنوع زیستی حفظ بشه. پس حواسمون باشه که هر گونه فعالیتی باید با احترام به طبیعت انجام بشه و به حیوانات آسیب نزنیم.

رودخانه ها و چشمه ها: رگ های حیاتی کوه های خاکی سهند

اگه سهند یه موجود زنده باشه، رودخانه ها و چشمه هاش رگ های حیاتی اون هستن. از دامنه های پربرف این کوهستان، کلی رودخونه دائمی و فصلی سرچشمه می گیرن که آب رو به دشت ها و شهرهای اطراف می رسونن. آب این رودها به دو تا آبگیر بزرگ می ریزه: دریاچه ارومیه و دریای خزر. پس سهند، نه فقط خودش، بلکه زندگی خیلی ها رو هم تأمین می کنه و برای کشاورزی و دامداری منطقه حرف اول رو می زنه.

بعضی از رودخونه های مهمی که از سهند آب می گیرن شامل اوجان چای (رودخانه بستان آباد)، سیداوا چای (رودخانه سعیدآباد)، صوفی چای (صافی رود مراغه)، لیوان چای (رودخانه لیقوان)، زین جناب چای، اسکو چای، توفارقان چای (رودخانه آذرشهر)، قالا چای (قلعه رود عجب شیر)، موردی چای (رودخانه مردق)، لیلان چای و قرانقو چای می شن. صوفی چای توی مراغه خیلی معروفه و پرآب ترین رودخونه سهند به حساب میاد که آب شهرها و روستاهای زیادی رو تأمین می کنه و حتی منبع درآمد ماهی گیرهای محلی از طریق ماهی قزل آلای رودخانه ای هم هست.

چشمه ها هم که دیگه جای خودشون رو دارن. «قرخ بلاغی»، «گوران بلاغی»، «پری» و «گوموش بلاغی» از معروف ترین چشمه های سهند هستن که آب گواراشون نه تنها تشنگی کوهنوردها رو رفع می کنه، بلکه به سرسبزی دامنه ها و باغ های اطراف هم کمک می کنه و طراوت خاصی به منطقه می بخشه. دریاچه قوچ گلی هم در دامنه قله کمال، یه جای دیدنی و باصفاست.

تجربه های هیجان انگیز در سهند: از صعود تا اسکی

اگه اهل ماجراجویی و هیجانی، سهند حسابی برات برنامه داره! این کوهستان یه عالمه فرصت برای تفریح و ورزش های مختلف فراهم کرده. از کوهنوردی روی قله های بلندش گرفته تا اسکی روی برف های نرمش.

پیست اسکی سهند: بهشتی برای اسکی بازان

یکی از معروف ترین جاذبه های سهند، پیست اسکی بین المللیشه که توی مسیر تبریز به بستان آباد و بعد از روستای ایرانق قرار داره. این پیست با ۱۲۰۰ متر طول، بزرگترین پیست اسکی تو آذربایجان شرقی و غربی به حساب میاد. اینجا نه تنها می تونی اسکی کنی، بلکه امکاناتی مثل تله اسکی، مدرسه اسکی و حتی تیوب سواری هم داره. تازه ارتفاع برف تو زمستون به چهار متر هم می رسه، یعنی تا شش ماه از سال می شه اینجا حسابی حال کرد! خیلی از کوهنوردا هم برای صعود به قله ها، یه قسمتی از مسیر رو با تله اسکی بالا میرن تا به مبدأ صعودشون نزدیک تر بشن. این پیست به دلیل موقعیت جغرافیایی اش بهمن گیر نیست و با خیال راحت می تونی از اسکی لذت ببری.

کوهنوردی و صعود به قله ها

برای کوهنوردها، سهند یه چالش هیجان انگیزه. صعود به قله کمال (قوچ گلی) که بلندترین قله ست، یه تجربه فراموش نشدنیه. مسیرهای مختلفی برای صعود به این قله و قله های دیگه مثل جام و سهند وجود داره. مثلاً مسیر صعود به قله کمال از پیست اسکی سهند شروع می شه و یه پاکوب مشخص داره. توی دامنه کمال هم دریاچه قوچ گلی هست که می تونی کنارش استراحت کنی و از منظره لذت ببری. جان پناه کنار دریاچه هم برای استراحت کوهنوردان خیلی کاربردیه.

برای قله های جام و سهند هم معمولاً از سمت مراغه و روستای کرده ده میرن. بعد از یه مسیر خاکی ۱۰ کیلومتری، به منطقه «گوران بولاغی» می رسی که پر از چشمه های آب شیرینه و کمپ فدراسیون کوهنوردی هم اونجاست. از اونجا باید یه یال با شیب تند رو بالا بری تا به خط الراس برسی و بعد انتخاب کنی که کدوم قله رو اول فتح کنی. یادت باشه که برای کوهنوردی تو سهند، حتماً باید تجهیزات مناسب (کفش کوهنوردی، کوله پشتی، لباس گرم، عصا و…) داشته باشی و اگه حرفه ای نیستی، با راهنمای محلی بری. امنیت حرف اول رو می زنه! حتماً قبل از صعود، آب و هوا رو چک کن و هیئت کوهنوردی رو در جریان بذار.

اینم یه لیست از ابزار و تجهیزات مهمی که برای کوهنوردی تو سهند ممکنه لازم داشته باشی:

• کفش کوهنوردی مناسب و راحت
• کوله پشتی سبک و جادار با کاور ضد باران
• لباس گرم و ضد آب (چند لایه برای انعطاف پذیری بیشتر)
• چراغ پیشانی (هدلامپ) با باتری اضافه برای صعودهای شبانه یا مواقع اضطراری
• کلاه و دستکش (مخصوصاً در فصول سرد)
• عصای کوهنوردی (باتوم) برای حفظ تعادل و کاهش فشار روی زانوها
• قمقمه آب و غذای کافی و پر انرژی (میوه های خشک، شکلات، مغزیجات)
• جعبه کمک های اولیه کوچک و شخصی
• نقشه و قطب نما یا مسیریاب GPS (اگه شبکه موبایل نباشه، لازمت می شه)
• یخ شکن و کلنگ (برای فصول سرد و ارتفاعات بالا، اگه مسیر یخ زده باشه)
• چادر و کیسه خواب سبک (اگه برنامه شب مانی داری)
• سرشعله و کپسول گاز برای تهیه غذای گرم

طبیعت گردی و پیک نیک

اگه خیلی هم اهل صعودهای سخت نیستی، نگران نباش! دامنه های سهند برای طبیعت گردی و پیک نیک هم عالیه. دره های زیبایی مثل «شاه یوردی»، «بایندور» و «لیقوان» با رودخانه ها و چشمه های خنکشون، بهترین جا برای گذروندن یه روز آروم تو دل طبیعت هستن. دره لیقوان به خاطر طبیعت بکر و روستای تاریخی اش خیلی معروفه. دریاچه قوچ گلی هم که یه جای رویایی برای استراحت و لذت بردن از سکوته و منظره ای چشم نواز داره.

محصولات طبیعی سهند: طعم خاک حاصلخیز

خاک حاصلخیز سهند فقط برای چشم نوازی نیست، کلی محصول طبیعی و خوشمزه هم بهمون می ده. همون طور که گفتم، عسل سهند خیلی معروفه، مخصوصاً عسل چهل گیاهش که پر از خواصه. زنبوردارها کندوهاشون رو تو دشت های پرگل سهند می ذارن و از شهد گل های مختلف مثل گون، آویشن کوهی و کلی گیاه دارویی دیگه، عسل هایی تولید می کنن که هم خوشمزه است و هم خواص درمانی زیادی داره. طعم بی نظیر این عسل ها، مستقیم از دل طبیعت سهند میاد.

غیر از عسل، لبنیات عشایری این منطقه هم حرف نداره. عشایری که تو دامنه های سهند زندگی می کنن و دام هاشون از مراتع پرگل و غنی این کوهستان تغذیه می کنن، لبنیات طبیعی و ارگانیک تولید می کنن که طعمش با هیچ جای دیگه قابل مقایسه نیست. فکر کن یه ماست محلی تازه یا یه کره خوش عطر که مستقیم از دل طبیعت سهند اومده باشه! اینا همه شون از برکات همین خاک ارزشمند و حاصلخیزن که به دست مردم زحمتکش این منطقه تبدیل به محصولات عالی می شن. بهترین زمان برای خرید این محصولات هم فصل های بهار و تابستونه که عشایر تو دامنه ها حضور دارن.

جاذبه های اطراف کوهستان سهند: سفری پربار به آذربایجان

سفر به سهند فقط به خود کوهستان محدود نمی شه. اطراف سهند پر از جاذبه های دیدنی و تاریخی دیگه است که می تونن سفرت رو پربارتر کنن. این منطقه خودش یه قطعه از پازل بزرگتر آذربایجان زیباست که ارزش دیدن رو داره.

دره لیقوان

دره لیقوان، یه منطقه ییلاقی و سرسبزه که چشم اندازهای تماشایی از سهند رو بهت می ده. این دره کنار روستایی به همین اسم قرار داره که خودش یکی از زیباترین روستاهای نزدیک تبریزه. غیر از طبیعت بکر، تو روستای لیقوان جاذبه های تاریخی مثل گورستان قدیمی، عمارت سنگی و پل حاج سالار رو هم می تونی ببینی. طبیعت گردها معمولاً از اینجا مسیر پیاده رویشون رو به سمت سهند شروع می کنن.

تالاب قوری گل

نزدیک بستان آباد، یه تالاب قشنگ به اسم «قوری گل» هست که حدود ۲۰۰ هکتار وسعت داره. اسمش یعنی تالاب خشک، اما اطرافش کوهستان های بلند و برف گیره که رودهاشون آب تالاب رو تأمین می کنن. چشمه های طبیعی زیر تالاب هم که دیگه جای خود دارن. اینجا یه بهشت برای پرنده نگریه و کلی پرنده مهاجر رو می تونی اونجا ببینی. تالاب قوری گل هم مثل سهند، منطقه حفاظت شده و شکار ممنوعه. امکانات خوبی هم برای اتراق گردشگرا داره.

رصدخانه مراغه

اگه اهل تاریخ و نجوم باشی، رصدخانه مراغه حتماً برات جذابه. این رصدخانه مهم، یادگار دوران هلاکوخان مغول و به همت خواجه نصیرالدین طوسی ساخته شده. با اینکه خیلی از بخش هاش از بین رفته، ولی ابزار و ادوات باقی مونده نشون می ده که دانشمندان ایرانی چقدر تو علم نجوم پیشرو بودن. زمانی بزرگترین رصدخانه دنیا بوده و دانشمندهای زیادی از سراسر جهان براش سفر می کردن. روی تپه ای مشرف بر دریاچه ارومیه قرار داره و دیدنش خالی از لطف نیست.

ائل گلی تبریز

ائل گلی یا ایل گلی، تفرجگاهی در جنوب شرقی تبریزه که دیگه نیازی به معرفی نداره؛ یه پارک بزرگ و قشنگ با یه استخر وسیع و عمارت قدیمی وسطش. قدمت این مجموعه به دوره آق قویونلوها می رسه و بعداً تو دوران صفویه و قاجار بازسازی و گسترش پیدا کرده. عمارت دو طبقه وسط استخرش الان رستورانه. اینجا می تونی قایق سواری کنی، دوچرخه سواری کنی، یا تو فضای سبز و گل کاری های رنگارنگش قدم بزنی و از هوای خوب لذت ببری. ائل گلی یه مقصد عالی برای خانواده هاست.

مجتمع آبگرم بستان آباد

برای اونایی هم که دنبال آرامش و خواص درمانی هستن، مجتمع آبگرم بستان آباد یه گزینه عالیه. آب های معدنی اینجا خواص درمانی زیادی برای مشکلات عضلانی، رفع خستگی و حتی کمک به درمان بیماران ناتوان حرکتی دارن. می گن تو گذشته حمام پادشاهان قاجار بوده و به دستور میرزا نایب السلطنه ساخته شده. غیر از این، چشمه های معدنی دیگه مثل «قوتورسویی» هم تو بستان آباد هستن. یه حمام حسابی تو آبگرم، بعد از یه کوهنوردی تو سهند، حسابی حال آدم رو جا میاره.

آذربایجان شرقی با کوهستان سهند و اطرافش، یه مجموعه کامل از طبیعت، تاریخ و فرهنگ رو به هر بازدیدکننده ای هدیه می ده.

چالش ها و تهدیدات زیست محیطی: مراقبت از گنجینه خاکی سهند

متاسفانه، سهند با همه زیبایی هاش، از تهدیدات زیست محیطی هم در امان نیست. فعالیت های انسانی، مثل چرای بی رویه دام ها که به مراتع آسیب می زنه، ویلاسازی های غیرمجاز و ساخت وسازهای بدون ضابطه که چهره طبیعی کوهستان رو خدشه دار می کنه، و حتی صعودهای بی رویه و خارج از مسیر کوهنوردان، به این طبیعت بکر آسیب می رسونه. ما که از زیبایی های سهند لذت می بریم، باید حواسمون باشه که چطور ازش مراقبت کنیم تا برای نسل های بعدی هم بمونه.

یکی از مهم ترین چالش ها، فعالیت معادن پوکه است. همون طور که گفتیم، ماهیت «خاکی» سهند باعث وجود معادن پوکه شده که برای صنعت ساختمان کاربرد داره. اما این معادن اگه به صورت بی رویه و بدون نظارت کافی کار کنن، می تونن به لایه های خاکی کوهستان آسیب جدی بزنن، ساختار خاک رو به هم بریزن، اکوسیستم منطقه رو از بین ببرن و زیبایی های طبیعی رو خدشه دار کنن. این تخریب ها، چرخه طبیعی آب و خاک رو تحت تأثیر قرار می ده و در درازمدت می تونه خسارات جبران ناپذیری به بار بیاره. باید یادمون باشه که این گنجینه طبیعی رو برای نسل های آینده هم حفظ کنیم. مسئولیت همه ماست که با آگاهی و احترام به طبیعت، از سهند دوست داشتنی محافظت کنیم و نذاریم بهش آسیب برسه.

سهند: میراثی گرانبها که باید پاس داشت

دیدیم که کوه های خاکی سهند چقدر خاص و منحصربه فردن. از فوران های آتشفشانی میلیون ها سال پیش تا امروز که با خاک حاصلخیزش، یه فرش سبز چشم نواز رو زیر پای ما پهن کرده. سهند فقط یه کوه نیست، یه تاریخچه زنده است، یه اکوسیستم غنیه و یه مقصد بی نظیر برای هر کسی که دنبال زیبایی های طبیعته. لقب «عروس کوهستان های ایران» واقعاً برازنده شه، چون با اون همه دشت پرگل و چمنزارهای سبز، دل هر بیننده ای رو می بره.

ویژگی «خاکی» و حاصلخیز بودن این کوه، وجه تمایز اصلی اونه که باعث شده همچین پوشش گیاهی بی نظیری داشته باشه و مهد رویش گیاهان دارویی، تولید عسل های مرغوب و سرچشمه رودخانه های پرآب باشه. امیدوارم با اطلاعاتی که اینجا به دست آوردی، هم بیشتر قدر این میراث گرانبها رو بدونی و هم اگه قصد سفر بهش رو کردی، با آگاهی و مسئولیت پذیری کامل قدم تو این طبیعت زیبا بذاری و تو حفظ و نگهداریش سهیم باشی. سفرت به سهند سبز و خاکی، پر از خاطرات خوب!